Jeroen van den Berg
BRICS – een acroniem voor Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika – vertegenwoordigt een groep van economieën die zich verenigd hebben om hun positie in de mondiale arena te versterken. In 2006 is de BRIC opgericht en in 2010 is Zuid-Afrika erbij gekomen. De landen van dit verbond hebben in totaal 3,5 miljard inwoners, wat goed is voor 45% van de wereldbevolking. In 2023 had BRICS een bruto binnenlands product (bbp) van $ 25,8 biljoen. Van alle mondiale import en export vindt niet minder dan 20% plaats in BRICS-landen. De prognose voor 2024 is dat de economieën een waarde zullen hebben van ongeveer 38% van de wereldeconomie. Bovendien produceren de aangesloten landen 44% van de wereldwijde ruwe olie, wat hen grote macht geeft over de olieprijs. Er staan ze nog flinke uitdagingen te wachten; de nieuwe leden moeten geïntegreerd worden, en ook het vaststellen van goede toelatingscriteria is een belangrijk punt. Een van de belangrijkste aangelegenheden voor de komende jaren wordt het omzeilen van de Amerikaanse dollar in de internationale handel. Daarom willen ze de rol van de alliantie in het mondiale financiële systeem vergroten. De samenwerking tussen banken moet geoptimaliseerd worden om het gebruik van de verschillende BRICS-valuta uit te kunnen breiden. Daarnaast willen ze de samenwerking tussen belasting- en douane-autoriteiten intensiveren.
Vanaf 1 januari van dit jaar zijn Saoedi-Arabië, Egypte, Ethiopië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten lid geworden. Het blok van deze tien landen wordt de BRICS-10 genoemd. Argentinië was aanvankelijk gevraagd mee te doen, maar heeft kort na de installatie van zijn nieuwe president, Javier Milei, de uitnodiging afgeslagen. Het lidmaatschap van Saoedi-Arabië is een grote klap in het gezicht van de VS. Jarenlang waren de onderlinge banden tussen Washington en de Saoedi’s zeer hecht, en cruciaal voor de petrodollar en de financiering van de staatsschuld van de VS. Als het Biden-regime nu belt, wordt de telefoon niet eens meer opgenomen.
Voor Iran komt de beslissing om lid te worden van de BRICS op een cruciaal moment. Het worstelt met de gevolgen van de strenge Amerikaanse sancties die zijn opgelegd vanwege beschuldigingen van het aanwakkeren van wereldwijde onrust en terrorisme. Deze sancties hebben de Iraanse economie hard getroffen en een neergang veroorzaakt, die is verergerd door een vermindering van de internationale handel en financiële steun. Ehsan Khandoozi, de Iraanse minister van Financiën en Economie, benadrukt het belang van het lidmaatschap als middel om vitale buitenlandse investeringen aan te trekken. In 2023 trad Iran ook al toe tot de Shanghai Corporation Organization (SCO), waardoor banden met belangrijke partners, zoals China, werden versterkt. Het implementeren van gezond beleid is nu gericht op het beteugelen van inflatie en het herstellen van financiële stabiliteit.
Een fundamenteel onderdeel van de BRICS is de multilaterale New Development Bank (NDB). Deze ontwikkelingsbank is opgericht tijdens de zesde BRICS-top in de Braziliaanse stad Fortaleza, in juli 2014. De bank heeft als doel het verstrekken van financiering voor infrastructurele projecten en duurzame ontwikkeling in opkomende markten en ontwikkelingslanden. De NDB is bedoeld als alternatief voor de door westerse machten gedomineerde financiële instellingen, zoals de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De BRICS-bank richt zich op het financieren van transport, energie, water en informatietechnologie-projecten. Aan het einde van 2022 was er door de NDB $ 32 miljard geïnvesteerd in ontwikkelingslanden voor de aanleg van nieuwe wegen, bruggen, treinrails en watervoorzieningen. Voor China zijn bovenstaande trajecten een zwaarwegend doel van de BRICS. Het land kan daarmee zijn macht en invloed verder uitbreiden, met name in Afrika.
De NDB heeft recentelijk aangekondigd zes biljoen yuan (ongeveer $Â 844 miljard) aan vijfjarige panda-obligaties uit te brengen op de Chinese interbancaire obligatiemarkt. Dit is de grootste uitgifte ooit van dergelijke waardepapieren en markeert een belangrijk historisch moment. Het toont namelijk de grote interesse van beleggers, maar benadrukt ook het vertrouwen in de bank als toonaangevende financier van infrastructuren en duurzame oplossingen. India en Rusland hebben begin dit jaar bovendien overeenstemming bereikt over een nieuwe valuta-deal, het zogenaamde roepie-roebel-uitwisselingsmechanisme. Hiermee worden de historische banden tussen de landen verder versterkt. Door de handel in hun nationale valuta eenvoudiger te maken, worden ze minder afhankelijk van de dollar en kunnen ze hun economische interacties afschermen, zonder de huidige geopolitieke druk.
De BRICS ontwikkelt een betalingssysteem op basis van onafhankelijke blockchain-technologie. Het moet state-of-the-art zijn, zo zegt de alliantie. Het zorgt ervoor dat de rol van de BRICS in het internationale monetaire systeem vergroot wordt en de afhankelijkheid van de dollar vermindert. Het op blockchain gebaseerde platform is onderdeel van het Contingent Reserve Arrangement (CRA) en moet een kader bieden voor liquiditeit en ondersteuning om de betalingsbalans tussen de lidstaten te vereenvoudigen. Het CRA werd in 2014 opgericht en kwam overeen een buffer te bieden tegen de wereldwijde liquiditeitsdruk. De lidstaten hebben collectief $Â 100 miljard toegezegd aan de CRA, waarbij o.a. China $Â 41 miljard voor zijn rekening neemt en Zuid-Afrika $Â 5 miljard. Het gaat echter over meer dan alleen een nieuw financieel systeem. Yury Ushakov, topadviseur van het Kremlin, zegt dat het nieuwe betalingssysteem toepasbaar moet zijn voor regeringen, gewone mensen en bedrijven, maar ook kosteneffectief moet zijn en vrij van politieke inmenging.
- Het artikel gaat hieronder verder -
De Gift Card is een leuke manier om Gezond Verstand een kwartaal of een jaar lang cadeau doen. De Gift Card is digitaal verkrijgbaar én als pasje met daarop een unieke code + een feestelijke cadeau-enveloppe.
Abonnees krijgen 15% korting!
Gezond Verstand 6x cadeau doen
Op papier én digitaal
Normaal €24,- voor abonnees €20,-
Gezond Verstand 24x cadeau doen
Op papier én digitaal
Normaal €80,- voor abonnees €70,-
Naast haar successen heeft BRICS ook met problemen te maken. Eén hiervan is de ongelijkheid tussen de lidstaten. China, Rusland en India hebben een grote economie, terwijl de andere landen op het gebied van economische ontwikkeling achterlopen. Ook is de technologie- en innovatiekloof tussen de landen relatief groot. Tegelijkertijd biedt de samenwerking kansen om dit juist aan te pakken. Bovendien zijn er demografische uitdagingen, zoals vergrijzing, geboortedaling en migratie. De historische spanningen tussen China en India over landgrenskwesties zijn via diplomatie van Rusland aangepakt. Qua mensenrechten zijn er grote verschillen tussen de landen, de verwachting is dat BRICS op dat gebied voor een positieve impuls zal zorgen.
De weg naar het onafhankelijk worden van de Amerikaanse dollar zit echter nog vol uitdagingen en bureaucratie. De Russische commissaris voor integratie en macro-economie, Sergei Glaszyev, krijgt zijn ideeën voor een nieuwe gezamenlijke (digitale) munt moeilijk verkocht binnen de BRICS. Hij stelt een mechanisme voor van twee mandjes, de eerste met de nationale valuta van alle aangesloten landen en een tweede mandje met grondstoffen. Dit zou moeten zorgen voor een stabiel geheel in digitale vorm, buiten het banksysteem. Het voorstel krijgt op politiek niveau onvoldoende tractie en staat momenteel nog nergens bij de top op de agenda. De Russische Centrale Bank ziet het niet zitten en ook de Chinezen zijn nog niet echt enthousiast. Volgens Glaszyev denken de voorzitter van de Russische Centrale Bank en de financiële beslissers nog steeds volgens oude en zelfs westerse paradigma’s. Het blijkt dat de grote bedrijven, zoals oliemaatschappijen, niet graag via beurzen handelen. Corruptie speelt hierbij een rol; er zijn veel tussenbedrijven die de prijzen manipuleren. Een gemeenschappelijke nieuwe digitale munt als vervanging van de nationale valuta wordt momenteel niet als haalbaar gezien.
Samenvattend kunnen we concluderen dat de BRICS een serieuze tegenhanger is geworden van samenwerkingsverbanden als de G20 en de Verenigde Naties. De snelle groei van het aantal leden is een ongekende gebeurtenis binnen de internationale orde. We kunnen de alliantie daarom zien als de belangrijkste uitdager van de traditionele westerse machtsdynamiek. Onder het voorzitterschap van Rusland zal deze ingezette koers naar verwachting nog meer kracht krijgen en een grote tegendruk creëren richting het westerse misdaadsyndicaat dat ons onder de duim probeert te krijgen.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
