Sander Boon
Op 14 juni jl. bereikten de G7-landen een akkoord over het belenen van Russische tegoeden om Oekraïne te helpen, waarbij de kosten van wederopbouw op Rusland verhaald zullen worden. Met deze stap is het vertrouwen in de euro en de dollar als betrouwbare valuta verder aangetast. Het is voor de niet-westerse landen een helder signaal dat hun dollarreserves alleen veilig zijn zolang ze de kant van de Verenigde Staten blijven kiezen. In reactie op deze de facto confiscatie liet de Russische president Vladimir Poetin weten dat dit niet onbestraft zou blijven. Het is nog niet bekend welke tegenmaatregelen Poetin voor ogen heeft.
De VS heeft bovenop de eerdere reeks financiële sancties tegen Rusland met een nieuwe sanctie nu ook de laatste band tussen de dollar/euro en het Russische financiële systeem doorgesneden. De handel in dollars en euro’s werd op de Russische beurs medio juni per direct opgeschort. De Chinese yuan zal nu versneld de plaats innemen van de westerse valuta. Ondertussen waarschuwt de G7 dat de innige band tussen China en Rusland een langetermijnbedreiging vormt voor de Europese veiligheid. Hierbovenop heeft de EU vrij plotseling, in navolging van de VS, extra tarieven aangekondigd – variërend van 17% tot 38% – voor de import van Chinese elektrische auto’s, die al op 4 juli zullen ingaan. Er is dus sprake van een snelle westerse escalatie met Rusland en China. Het zal de westerse economie verder verzwakken.
Ook op monetair terrein pakken de wolken zich voor de VS en het Westen samen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft de Verenigde Staten opgeroepen de stijgende begrotingstekorten aan te pakken, omdat die op termijn onhoudbaar zijn. Deze waarschuwing komt naar aanleiding van de groeiende bezorgdheid van economen en investeerders over de langetermijngevolgen van de Amerikaanse budgetaire excessen. Het Congressional Budget Office voorspelt dat indien het huidige economische beleid wordt voortgezet, de Amerikaanse hoeveelheid schuld ten opzichte van de economie in 2029 de piek van de Tweede Wereldoorlog zal overschrijden.
In een minder gunstig economisch scenario komt die piek veel eerder. Het vergroot de onzekerheid rondom de rol van de dollar en de Amerikaanse staatslening in het mondiale financiële systeem. De escalerende geopolitieke maatregelen die westerse landen nemen en de toenemende onzekerheid rondom de financiële en economische kracht van de VS zorgen tezamen voor een sterke impuls voor de BRICS-organisatie. In de afgelopen maand hebben BRICS-landen dan ook een flink aantal concrete stappen gezet om hun samenwerking te versterken en hun invloed uit te breiden.
Op 6, 7 en 8 juni jl. vond in Rusland het jaarlijks Economisch Forum plaats, gehouden te Sint-Petersburg. Overheidsfunctionarissen, politici, wetenschappers en belangrijke vertegenwoordigers uit het zakenleven uit bevriende landen ontmoeten elkaar daar om de banden aan te halen. Het is inmiddels een serieuze tegenhanger geworden van het westers gedomineerde World Economic Forum in Davos. Dit jaar bestond het evenement uit drie discussies: ‘BRICS’ doelen in de context van een nieuwe wereldorde’, ‘De culturele basis van BRICS: kunnen de BRICS-landen een culturele markt vormen?’ en ‘Promoten van groei door partnerschap, en het gezamenlijk ontginnen van paden richting modernisering’. Het culturele thema is overduidelijk een besef van de kracht van ‘soft power’ in geopolitieke aangelegenheden. De Russische politiek-filosoof Alexandr Doegin benadrukte tijdens een forum-discussie dat de BRICS-organisatie wat dit betreft voor veel landen buiten de westerse invloedsfeer heel aantrekkelijk is.
Doegin gaf aan dat BRICS een eenheid is van verschillen: “Er is veel tegenstelling tussen de islamitische wereld en India, er zijn veel verschillen tussen het Chinese model en het islamitische model, tussen India en China, tussen Afrika en de islamitische wereld. En Rusland is een orthodoxe Euraziatische beschaving, maar we zijn verenigd door één ding: dat we allemaal onze beschavingen richten op de traditionele waarden.” Doegin benadrukte dat het Westen juist niet-traditionele waarden bevordert en dat het gelooft dat zij de enigen zijn die gelijk hebben. Om de culturele component van het snelgroeiende samenwerkingsverband te versterken, organiseerde Rusland van 12 tot 24 juni de eerste BRICS Games in Kazan, met 20 verschillende sporten en deelname van 97 landen. Dit evenement maakt dus deel uit van bredere inspanningen om de culturele en economische banden – en daarmee de soft power van de lidstaten en daarbuiten – te versterken.
Ook in financiële samenwerkingsverbanden komt de BRICS-filosofie van strikte neutraliteit en non-inmenging in andermans aangelegenheden terug. Tijdens het forum sprak Poetin met Dilma Rousseff, de Braziliaanse voorzitter van de BRICS-tegenhanger van de westers georiënteerde Wereldbank. Poetin benadrukte het belang van wederzijds respect voor culturele waarden bij de verdere evolutie van de multipolaire wereld. Het zal de economische basis alleen maar verder versterken, aldus Poetin. Rousseff haakte hierop in en maakte een vooral voor westerse observators interessante opmerking over de bank: “Wij zijn een andere bank dan de rest. Wij zijn een bank die is opgericht door de landen van het Zuiden voor de landen van het Zuiden, en we hebben een zeer belangrijk kenmerk: we kunnen onze leden geen voorwaarden opleggen.” Het is voor veel landen een verfrissend perspectief, na de decennialange desastreuse inmenging in economische aangelegenheden door de Wereldbank en het IMF.
- Het artikel gaat hieronder verder -
Het cartoonboek bevat een bonte verzameling van de beste, scherpste, mooiste en meest treffende cartoons uit Gezond Verstand.
Je maakt kennis met de cartoonisten, die je vervolgens meenemen in het creatieproces en stap voor stap laten zien hoe de cartoons tot stand komen. Waar komen de ideeën en inspiratie vandaan? Welke materialen gebruiken ze en wat vinden ze het mooiste en moeilijkste aan hun vak?
Normaal €42,50 voor abonnees €39,50
Ondanks uitstekende economische prestaties hebben de BRICS-landen op financieel gebied nog veel te doen, benadrukte de plaatsvervangend voorzitter van de Russische Doema, Aleksandr Zjoekov. Hij onderstreepte het belang van een onafhankelijk betalingssysteem en voegde eraan toe dat de-dollarisering en overschakeling op nationale valuta’s een belangrijke trend is. Inmiddels wordt meer dan 80% van de Russische transacties met BRICS-landen in nationale valuta’s uitgevoerd, aldus Zjoekov. Wat betreft de trend van de-dollarisering werd Zjoekov op zijn wenken bediend, want de Saoedische Centrale Bank maakte bekend dat het zich heeft aangesloten bij mBridge, een centrale bank-betaalsysteem dat in samenwerking met de Bank for International Settlements (BIS) is ontwikkeld. Het is een digitale handelsvaluta waarmee directe grensoverschrijdende betalingen mogelijk worden gemaakt. Burgers zullen overigens niet kunnen gaan betalen met deze vorm van digitaal geld; het is een zogenaamde internationale wholesale valuta, die centrale banken onderling gebruiken om het inefficiënte en geopolitiek besmettelijk geworden dollarsysteem te omzeilen. Hoewel het project nog in de kinderschoenen staat, is het opmerkelijk dat juist Saoedi-Arabië eraan deel gaat nemen.
Saoedi-Arabië staat aan de basis van de ‘petrodollar’, een uit 1974 stammende afspraak met de VS om olie uitsluitend te verrekenen in dollars. Ze willen nu echter onder dit juk uit, een zet die uiteindelijk de dollar zou kunnen onttronen en het Amerikaanse financiële systeem ernstig zou kunnen ondermijnen, zo stelden diverse in Sint-Petersburg aanwezige internationale politieke en economische analisten. Overigens gonsde in de media het gerucht dat de ‘petrodollar-overeenkomst’ op 9 juni 2024 na vijftig jaar zou zijn afgelopen. Washington noch Riyad hebben hier echter op gereageerd. Of deze deal nu is beëindigd of niet, is overigens niet zo belangrijk. De bilaterale valuta-deal die Saoedi-Arabië en China in november 2023 hebben gesloten, waarbij China olie-contracten afrekent in yuan, opgeteld bij de groei van het gebruik van lokale valuta tussen andere leden van de BRICS-organisatie, wijzen op een gestage teruggang van de dollar in de mondiale olie- en bredere grondstoffenhandel. De Wall Street Journal becijferde dat in 2023 al naar schatting 20% van de wereldwijde oliedeals werd afgewikkeld in andere valuta dan dollars.
Het succes van een organisatie blijkt uiteindelijk altijd uit het feit dat er meer leden willen toetreden. En dat is bij BRICS zeker het geval. Inmiddels hebben al meer dan veertig landen aangegeven – of interesse getoond – zich bij het BRICS-blok te willen aansluiten. Een doorbraak is dat Thailand en NAVO-lid Turkije ook lid willen worden. Onlangs was Turkije al aanwezig bij een BRICS-bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken. Ook Servië, een land dat zich bevindt in de Europese invloedsfeer, beraadt zich op deelname. En in Sint-Petersburg maakte Nicaragua bekend te gaan toetreden. Dit alles geeft aan dat de strategie van BRICS om de westerse economische dominantie uit te dagen en een multipolaire wereldorde te bevorderen, succesvol is.
Wat vertel ik mijn medemens?
- Het verminderen van de greep van de VS en het bredere Westen op de rest van de wereld zorgt voor de opkomst en groei van de BRICS-organisatie.
- BRICS-landen richten hun beschavingen op de traditionele waarden, terwijl het Westen juist niet-traditionele waarden bevordert.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
