Vrede, nieuwe relaties en eerherstel tussen Syrië en voormalige vijanden

Saoedi-Arabië en Syrië hebben volledig normale relaties opgezet, met een uitwisseling van ambassadeurs. Tijdens de Arab League-top in mei in Bahrein, kwam Mohamed bin Salman (MBS), de kroonprins van Saoedi-Arabië, persoonlijk samen met de Syrische president Bashar al-Assad. MBS heeft onlangs een humanitaire subsidie ​​aan de VN aangekondigd om zeventien ziekenhuizen in Syrië te repareren die waren beschadigd in de recente grote aardbeving, die tienduizend dodelijke slachtoffers in Syrië veroorzaakte. Onlangs begonnen de allereerste vliegtuigen van Syriërs voor het eerst in twaalf jaar naar Saoedi-Arabië te vliegen om de Haj Pilgrimage uit te voeren.

De Iraakse premier Mohammed Shia al-Sudani zei op 31 mei dat zijn regering werkte aan verzoening tussen Ankara en Damascus. “Als God het wil, zullen we binnenkort enkele stappen zien,” vertelde Sudani aan een Turkse tv-verslaggever, eraan toevoegend dat hij in contact was met de Syrische president Bashar al-Assad en de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan met betrekking tot verzoeningsinspanningen. Turkije had, net als Qatar, in samenwerking met de VS de verschillende terroristische groeperingen in Syrië ondersteund.

Turkije heeft ook een positieverandering aangekondigd en is op zoek naar een manier om Idlib en de andere gebieden die het in Syrië bezet te verlaten, ter voorbereiding van een nieuwe overeenkomst met Damascus. Al in 2022 kondigde Erdoğan publiekelijk aan dat het verdrijven van Assad niet langer het doel was van zijn regering met betrekking tot Syrië. De eerste directe gesprekken tussen de twee landen op hoog niveau, in dat jaar bemiddeld door Rusland, waren niet succesvol, omdat Damascus als voorwaarde voor het herstellen van diplomatieke banden een einde wilde maken aan de Turkse militaire bezetting van Syrië. Dit is een probleem voor Turkije vanwege de PKK, de gedeeltelijk terroristische Koerden die zich van Turkije willen afscheiden. Sudani bezocht Damascus afgelopen juli en Erdoğan bezocht Bagdad vorige maand, rond diezelfde tijd dat de Iraakse premier veiligheidsbesprekingen hield met de minister van Binnenlandse Zaken van Syrië, Muhammad al-Rahmoun, eveneens in Bagdad.

Sudani zei dat de veiligheid van zowel Irak als Syrië wordt bedreigd door gebieden in Syrië “die niet worden gecontroleerd door de Syrische regering”.

Ook is er een monumentale verandering in het beleid van Qatar, en een mogelijke eerste stap voor herstel van diplomatieke banden met Syrië lijkt aanstaande. De emir van het land, Tamim Al Thani, zei onlangs dat hij de straatprotesten in Idlib steunt, waar mensen protesteren tegen de dictatoriale heerschappij van de terroristische groep Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Vanaf 2011, en de Amerikaanse NAVO-oorlog van de regering-Obama in Syrië voor regime-verandering, is Qatar een loyale bondgenoot van de VS geweest en werd het land gebruikt voor financiële steun aan de verschillende terroristische groepen die in Turkije waren geïnfiltreerd en over de Syrische grens naar Idlib werden vervoerd. Qatar werkte onder een strikt gecontroleerd partnerschap met de Amerikaanse overheid. Qatar keert nu de terroristen die Idlib bezetten de rug toe.

In 2017 sloot president Trump de CIA-operatie Timber Sycamore af, dat de leiding had over het mislukte project om de Syrische regering omver te werpen. Mohammad al-Julani is de leider van HTS. Hij is Syrisch, opgegroeid in Saoedi-Arabië, vocht met Al Qaida in Irak tegen de VS, afgestemd op ISIS-oprichter Baghdadi, kwam vanuit Irak naar Syrië om Jibhat al-Nusra, de Al Qaida-tak in Syrië, te ontwikkelen. Hoewel het Amerikaanse ministerie van Financiën een premie van $ 10 miljoen heeft uitgeloofd voor degene die hem kan uitleveren, is al-Julani veilig in Idlib, waar hij zichzelf in pak en stropdas kan presenteren als een westerse terrorist waar de VS op kan rekenen.

Terwijl de drie miljoen mensen die in Idlib wonen niet allemaal terroristen zijn, gaat alle hulp door de handen van al-Julani en zijn handlangers. Degenen die van deze hulp zijn afgesneden, kunnen hun benodigdheden kopen bij al-Julani in zijn winkelcentrum Hamra, dat hij in Idlib heeft gebouwd, waar hij alle overtollige naar Idlib gestuurde hulpgoederen verkoopt. De bevolking van Idlib is gaan protesteren tegen de heerschappij van zijn HTS-organisatie. Dit wordt dus nu door Qatar gesteund.

Turkije, Saoedi-Arabië en Qatar speelden allemaal belangrijke rollen, die het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken hen onder de Obama-regering had toegewezen. De slagvelden liggen nu al jaren stil en die stilte was uitgegroeid tot een status quo, waar het Amerikaanse en Turkse buitenlandse beleid een oplossing verhinderde voor het conflict dat vele levens heeft vernietigd en tot de grootste menselijke migratie in de recente geschiedenis heeft geleid. Met hun omkering van het beleid ten opzichte van Syrië, zullen Qatar en Turkije een belangrijke rol spelen in het herstelproces in Syrië. Deze omkeringen zijn ook betekenisvol omdat ze een verandering markeren in de relatie tussen de VS en de verschillende landen in deze regio.