Kees van der Pijl
n een even uitzonderlijke als onthullende reportage in NRC Handelsblad van 15 november jl. valt te lezen dat ruim voordat een ‘pandemie’ was afgekondigd, in september 2019, stappen werden gezet om een militair informatiecentrum op te zetten dat zich op ‘informatiegestuurd optreden’ zou gaan richten. Na nog een tweede voorbereidende bijeenkomst werd eind maart van dit jaar, in de Tonnetkazerne in ’t Harde, het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) ten doop gehouden, dat onder andere tot taak heeft om eventuele oppositie tegen de coronamaatregelen in kaart te brengen.
Net als de opschorting van grondrechten en ontregeling van de economie is dit geen Nederlandse primeur. De onderzoekstak van het Amerikaanse ministerie van defensie, DARPA, is al decennia in de weer om een op informatievergaring gebaseerde strategie te ontwikkelen. Doel is Total Information Awareness, alles weten over iedereen. Het DARPA-onderzoek omvat ‘profilering op basis van gedrag’, ‘geautomatiseerde opsporing, identificatie en tracering’ en andere data-vergaringsprojecten. Dit was de oorspronkelijke rechtvaardiging voor het terugdraaien van Amerikaanse vrijheidsrechten, om ‘terroristen’ in beeld te krijgen. Inmiddels is ‘het virus’ hiervoor gaan dienen.
Tot zover zijn de Amerikaanse en Nederlandse projecten ongeveer identiek. Maar de bij deze operaties betrokken militairen blijven niet op hun handen zitten. In dat opzicht weten we over de Amerikaanse informatie-oorlogvoering meer dan wat zich bij ons afspeelt. Al in de jaren zeventig werd in het US Army Field Manual (FM 30-31) beschreven hoe ‘terroristen’ (toen nog politieke ultra’s in Europese landen zoals Italië) moesten worden aangemoedigd om toe te slaan als “een geallieerde regering passief en besluiteloos zou blijken te zijn tegenover communistische ondermijning”. Dat ging dus nog een stapje verder dan informatie verzamelen.
In 1981 werd er een speciale eenheid opgericht die betrokken was bij een reeks illegale drugs- en antiterreuroperaties in het Midden-Oosten en Latijns-Amerika. Na de verwoesting van de World Trade towers op 11 september 2001 kreeg deze eenheid de opdracht om “clandestiene operaties uit te voeren om te infiltreren en ‘reacties te stimuleren’ onder terroristische netwerken om ze tot actie uit te lokken”. Minister van Defensie Rumsfeld zette daarnaast nog een eigen netwerk op voor black ops, operaties die het daglicht niet kunnen velen en waarover zelfs de CIA en regionale Amerikaanse militaire commandanten niets mochten weten.
In 2005 kwam de journalist Seymour Hersh met onthullingen waaruit bleek dat er systematisch werd gewerkt met eigen terreur-eenheden die in bepaalde situaties geweld van anderen konden uitlokken, of zelf voor geweld te zorgen. Het Pentagon bouwde een database van 1700 niet-statelijke groepen, waaronder “opstandelingen, milities, terroristen, complexe criminele organisaties, georganiseerde bendes, kwaadwillende cyberactoren en strategische nietgewelddadige actoren”, om een overzicht te hebben van de mogelijkheden om deze in te zetten voor eigen doelstellingen. Diverse van deze groepen konden in het kader van Amerikaanse speciale operaties gebruikt worden, die dan in de publiciteit vervolgens naar believen als ‘terrorisme’ dan wel als ‘terrorismebestrijding’ konden worden aangemerkt.
De vermeende vijand opereert onder de rubriek desinformatie
In de Covid-crisis is de informatieoorlog naar een nieuw niveau getild en totaal geworden. In Nederland is deze nieuwe vorm van oorlogvoering geënt op de ervaringen in Mali en vervolgens op de eigen bevolking toegepast. In de Verenigde Staten is de ervaring in Afghanistan en Irak bepalend geweest. Sleutelfiguur in het Amerikaanse verband is de voormalige commandant van het Joint Special Operations Command (JSOC) en opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten in Afghanistan, Stanley McChrystal.
Over McChrystal verscheen in Rolling Stone in 2010 een reportage waarin de mislukking van de Afghanistan-operatie breed werd uitgemeten, compleet met citaten waarin McChrystal zich laatdunkend uitliet over de politieke leiding in Washington. Hij werd teruggeroepen en ontslagen. De schrijver van het artikel, Michael Hastings, werd met de dood bedreigd en in juni 2013 werd zijn Mercedes gehackt en vond hij de dood door een op afstand gedwongen botsing. Kort daarvoor had Hastings contact gezocht met Wikileaks omdat hij werkte aan een artikel over drone-oorlogvoering en de rol van CIA-directeur John Brennan bij het bespioneren van kritische journalisten.
McChrystal had intussen in 2011, direct na zijn ontslag, de McChrystal Group opgezet, geïnspireerd op het beweerde succes dat hij zou hebben gehad bij het oprollen van Al Qaeda. De ontwikkelde methodes zouden nu voor binnenlandse problemen kunnen worden ingezet en negen jaar later werd dit de Covidaanpak. Die moet volgens de ex-generaal als een oorlog worden gevoerd. De federale overheid liet hier onder Trump echter verstek gaan en in de aanloop naar de verkiezingen van november 2020 ging de McChrystal Group met de website DefeatDisinfo.org openlijk campagne voeren tegen de manier waarop de president de ‘pandemie’ aanpakte. De McChrystal Group stuurt inmiddels in vele steden en staten van de VS de coronamaatregelen aan en voert campagne tegen corona-sceptici en ‘anti-vaxxers’.
Dat brengt ons terug bij de ‘pandemie’ in Nederland en de rol van de militairen. Ook hier is de rechtvaardiging van de inzet van het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) de gedachte dat we te maken hebben met een nieuwe vorm van oorlogvoering, “die draait om het verzamelen en verwerken van informatie.” Een strijdvorm die men bij gebrek aan buitenlandse missies dan maar in Nederland moet oefenen. Hier opereert de vijand dan onder de rubriek ‘desinformatie’. Daarin figureren YouTubekanalen zoals Café Weltschmerz en alternatieve media die de werkelijkheid zijn gaan bestuderen nu de reguliere media zijn omgebouwd tot propagandakanalen van de overheid. Een evaluatie na drie maanden meent dat “door de reden van het ontstaan van het LIMC (COVID-19) bleek er sowieso meer te kunnen op een snellere manier” … “Ook op het gebied van juridische randvoorwaarden leek er een andere grondhouding dan normaal van toepassing.”
In nauwe samenspraak met de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) ging het LIMC op zoek naar de mensen achter schuilnamen op sociale media, de verspreidpunten van De Andere Krant en andere ‘verzetskernen’. Aanvankelijk was dat ondersteunend voor het al bestaande Territoriaal Operatiecentrum (TOC), dat militaire crisisoperaties op Nederlands grondgebied coördineert. Al spoedig ging het LIMC echter zijn eigen weg. Aangezien de Marechaussee ook al gegevens verzamelt over personen die kritische informatie verspreiden, maar dit niet mag delen, ging het LIMC eigen data verzamelen. Kortom, we hoeven niet bang te zijn over het hoofd gezien te worden.
Doel is gedragsbeïnvloeding volgens de Behavioural Dynamics Methodology (BDM), ontwikkeld door SCL, moederbedrijf van o.a. Cambridge Analytica dat bekend werd door het manipuleren van verkiezingsuitslagen. In het licht van de ‘corona-app’ waarvoor vooral op jongerenzenders en Spotify wordt geadverteerd, is het verzamelen van gegevens zoals Google-mobiliteitsdata van belang: uiteindelijk belanden ook die bij het LIMC. ‘Desinformatie’ is de nieuwe code voor maatschappijkritiek. Twee keer per week rapporteert het LIMC aan diverse andere militaire en justitiediensten, de ene keer over corona, de andere over desinformatie. Doordat militairen ook zelf actief worden op sociale media en discussies uitlokken, wordt een ingevuld beeld van dissidente stemmen gevormd.
Bij de eerste demonstratie tegen de coronamaatregelen op 21 juni tipte het LIMC de Haagse politie over wie er in de ‘harde kern’ zaten, wat er kan gaan gebeuren enz. Hoewel de ‘pandemie’ in geen velden of wegen is te bekennen, blijft het LIMC op de been, op een budget van drie-en-een-half miljoen euro, voorlopig voor drie jaar.
Of ook hier, zoals in de VS, provocatie tot het instrumentarium wordt gerekend is nog niet bekend. Voorlopig is de bijdrage van de militairen aan een dictatuur in Nederland stevig genoeg en zullen zij vooral dienen als leveranciers van bewijsmateriaal in strafzaken, want met het aannemen van het ‘Wetsvoorstel verbod antidemocratische organisaties’ op 14 oktober 2020 door de altijd volgzame Tweede Kamer bestaat er nu de mogelijkheid om organisaties die de samenleving ernstig bedreigen of de rechtsorde omver willen werpen, direct door de rechter te laten verbieden en de leiders ervan op te sluiten.
Gezond Verstand nummer 7