Twaalf maanden moedeloosheid en onmacht

De uitslag van de Kamerverkiezingen in oktober 2025 was verontrustend, ondanks de winst voor Forum. Maar de overwinning van D66 geeft nieuwe macht aan lieden die bitter weinig oog hebben voor de noden en wensen van de Nederlandse bevolking. Dat bleek al daags na de verkiezingen, toen door Rob Jetten glimlachend werd uitgelegd dat sommige beloften niet oprecht waren. Het waren bedenksels van het verkiezingsteam van D66, die maar zo snel mogelijk moesten worden vergeten. De uitstraling van D66 wordt nog dubieuzer, wanneer men let op het gedrag van Rob Jetten, de leider van die partij die 2025 warmloopt om binnenkort te worden uitgeroepen tot leider van het land. Als minister heeft deze gladde praatjesmaker indertijd allerlei nonsens verkocht over stikstof en klimaat.

Het jaar 2025 bracht de finale ontmaskering van Geert Wilders van de PVV. Hij besloot in zijn eentje dat de PVV-ministers moesten opstappen uit het kabinet-Schoof. Daarmee lokte Wilders de verkiezingen van 2025 uit. Die brachten hem niet de overwinning waarop hij misschien had gehoopt. Toen was gebleken dat hij niet had gezegevierd, voegde Wilders zich niet bij degenen die twijfels hadden geuit over de verkiezingen, waarbij het dagenlang achterhouden van de uitslagen in Amsterdam één van vele vraagtekens vormde. Hierna hervatte Wilders zijn bekende gedoe als kleine stokebrand. Relletje hier, fikkie aansteken daar, zoals in het dorp Moerdijk dat met sloop wordt bedreigd. Voor de presentator Robert Jensen staat vast dat Wilders geen enkel serieus doel nastreeft. Het gaat Wilders uitsluitend om voortzetting van zijn huidige luxeleventje en de opbouw van een riant staatspensioen. Aan het oplossen van problemen heeft Wilders een broertje dood. Vele malen heeft de broer van Wilders gewaarschuwd dat Geert niet deugt. Praten kan hij als geen ander, aanvallen en beschuldigen gaat hem moeiteloos af. Daarna kiest hij het hazenpad en laat hij de anderen met zijn puinhopen achter. De tragiek is dat veel kiezers zich toch blijven vastklampen aan ‘ons Geert.’ Ze voelen zich door andere politici in de steek gelaten.

Tot de drama’s die in 2025 zichtbaar waren, behoort de explosieve stijging van het aantal jongeren dat leeft van de bijstand. Een groei met 5,5% tot 41.000. De bijstand is een giftig geschenk, doordat er talrijke financiële voordelen aan zijn verbonden. Een ware ‘poverty trap’ (val in de armoede), waaruit slechts weinigen weten te ontsnappen. Het algemene beeld in 2025 was de voortgaande massa-immigratie van hoofdzakelijk mensen uit achtergestelde landen. Het aantal ambtenaren bleef groeien. In 2025 daalde het aantal vacatures en steeg de werkloosheid. Een onvrije samenleving van ambtenaren en uitkeringstrekkers nadert. Hiertegen komt geen politicus in het geweer. Overheidsschulden groeien door. Alleen al de gemeente Amsterdam heeft een schuld van elf miljard.

Boze tijden lijken zich aan te kondigen. Het Nederlandse pensioenstelsel, ooit het beste ter wereld, beleefde in 2025 zijn laatste normale jaar. Volgend jaar krijgen Amerikaanse financiers het in ons pensioenland voor het zeggen, ze laten de pensioenen wiebelen. Het massaontslag bij ABN-AMRO, dat in 2025 werd aangekondigd, is de voorbode van maatschappelijk onheil dat voortkomt uit AI (kunstmatige intelligentie).

Cultuur en beschaving zouden een tegengif moeten zijn tegen het kwaad dat voortkomt uit de politiek. Helaas was 2025 een mager jaar. Geen enkele film van Nederlandse makelij gooide hoge ogen. Hetzelfde treurige beeld voor de literatuur. Niet één roman steeg uit boven de grauwe middelmaat. Het lijkt of de samenleving niet is hersteld van de dreun die in 2020 werd uitgedeeld toen de minister-president bekendmaakte dat een levensgevaarlijk virus een pandemie had veroorzaakt en dat allerlei dwangmaatregelen noodzakelijk waren geworden. Hieronder een algemeen uitgaansverbod in de avonduren. De politie in Amstelveen plaatste een advertentie waarin zij opriep alle personen te verklikken die in de avond het Amsterdamse Bos zouden betreden. In zo’n sfeer stikken ironie en zelfspot. Er zijn geen opvolgers voor Wim Kan, Koot en Bie of Simon Carmiggelt. De mens van 2025 is kort aangebonden en agressief in het verkeer. De reactie van de bevolking op de onderdrukking vanaf 2020 was lijdzaam. Haast niemand durfde het aan om openlijk in verzet te komen. De Covid-repressie heeft geen enkel protestlied opgeleverd, geen verzetsroman, geen ontroerende film. Het onderzoek van de Tweede Kamer naar de achtergronden van het Covid-drama is in 2025 een stille dood gestorven. Overal heerst stilte.