Diana Saaman
In het vonnis werd het besluit van de CFIA omschreven als ‘redelijk’ en ‘procedureel correct’. De CFIA trof in december 2024 twee dode struisvogels aan op bovengenoemde boerderij. Na onderzoek bleek dat de dieren waren bezweken aan vogelgriep, aldus de CFIA. Het protocol is dan dat alle dieren van een boerderij gedood en afgevoerd moeten worden. Echter, de 398 resterende struisvogels zijn kerngezond. De boeren hebben via een kort geding de ruiming in januari nog kunnen tegenhouden, maar dit is nu door het vonnis van 13 mei van tafel.
De struisvogelboerderij is de Universal Ostrich Farm, en het is niet zomaar een boerderij; zij is uniek in de wereld. De boerderij is betrokken bij een onderzoeksproject waarbij antilichamen uit struisvogeleieren worden gewonnen voor de ontwikkeling van betaalbare therapieën tegen allerlei infectieziekten. Professor Yasuhiro Tsukamoto, van de Kyoto Prefectural University in Japan, staat wereldwijd bekend om zijn baanbrekende onderzoek naar antilichamen uit struisvogeleieren. De struisvogelboerderij in Edgewood is de enige buiten Japan die actief met hem samenwerkt. Inmiddels zijn er ook patenten. Wanneer de Canadese overheid echt overgaat tot vernietiging van de struisvogels, betekent dit niet alleen het einde van de boerderij, maar ook het verlies van een uniek levend laboratorium. Het betekent het wegvallen van een bron van goedkope middelen tegen infectieziektes en tevens het ondermijnen van nuttige patenten. Dit is een verlies dat niet eenvoudig opnieuw kan worden opgestart. Volgens de boeren heeft het dertig jaar gekost om deze kudde struisvogels samen te stellen en op te bouwen.
Terugkijkend op de laatste paar maanden, is de dood van twee struisvogels in december de aanleiding voor de huidige malaise. Na de twee dode dieren zijn er geen klinische symptomen aangetroffen bij de rest van de kudde. Volgens boerin Karen Espersen is er feitelijk niets aan de hand en presteren de dieren prima; de dieren leggen volop eieren en lopen hele dagen rond op de boerderij met circa zestig hectare land. Het is voor haar niet te bevatten dat de CFIA toch blijft vasthouden aan het willen doden van deze gezonde kudde. Het optreden van de CFIA is op zijn minst twijfelachtig te noemen. Wanneer er werkelijk sprake zou zijn van vogelgriep en deze struisvogels vatbaar waren, hadden er meer zieke of dode dieren moeten zijn. Dat is echter uitgebleven. Karen Espersen spreekt zelfs van groepsimmuniteit onder de levende dieren, en dat dit het beste medicijn is. Verder valt op dat de CFIA weigert tests uit te voeren onder de 398 levende struisvogels. Ze willen ruimen louter en alleen op basis van een protocol. Ook weigert de instantie om de weefsels van de overleden dieren voor contra-expertise beschikbaar te stellen. En tenslotte mag het verwerpelijk worden genoemd dat de CFIA de datum van het voorgenomen ruimen van de struisvogels niet bekend wil maken. Het is wrang om te schrijven, maar blijkbaar moet die dag een verrassing blijven.
De boerin lijkt in een nachtmerrie te zijn beland, waarin de vragen luider klinken dan de antwoorden. Want: waarom pas vijf maanden na de twee sterfgevallen nog ruimen? Waarom zijn er sindsdien geen vervolgtesten gedaan? En is het proportioneel om een biologisch waardevolle kudde preventief te vernietigen zonder contra-expertise? De CFIA gaat nergens op in en volgt zwijgzaam het protocol dat wereldwijd hetzelfde is: alle dieren ruimen.
Wie er ook het zwijgen toe doen zijn de Canadese overheid en politici. De enige affiniteit die de Canadese parlementariërs met struisvogels lijken te hebben is een politieke. Struisvogelpolitiek, dus. Niemand zegt inhoudelijk iets over het drama dat de boerderij in Edgewood boven het hoofd hangt. Alleen de regionale overheid spreekt zich uit, maar daar heeft de boerin niets aan. De boodschap van de regionale beleidsmakers is dat zij de kadavers straks zullen weigeren op hun stortplaatsen. Ze verwijzen daarbij naar de milieuwetgeving, die de karkassen als ‘gevaarlijk biologisch afval’ classificeert.
Wat begon met de dood van twee vogels in december, is uitgegroeid tot een botsing van belangen, bevoegdheden en protocollen, met 398 struisvogels als middelpunt van de strijd. Daarmee botst de rigide toepassing van protocollaire wetgeving wereldwijd met de waarde van levende wezens, in dit geval ook nog met een biologische onderzoeks-omgeving.
Er zijn redenen waarom sommige commerciële farmaceuten de struisvogelkudde als een potentiële bedreiging of verstoring van hun marktmodel zouden kunnen zien, hoewel er geen direct bewijs is dat de farmaceutische industrie zich actief tegen het struisvogelonderzoek keert. Een overweging zou kunnen zijn dat struisvogels grote eieren leggen, waaruit relatief veel antilichamen worden gewonnen en dat dit veel goedkoper is dan de momenteel gebruikelijke methoden. Dit biedt mogelijkheden voor snelle en betaalbare productie van therapieën tegen infectieziekten, dat het winstmodel van de reguliere farmaceuten onder druk zou kunnen zetten. Wanneer onafhankelijke onderzoekers antilichaamtechnologie op basis van struisvogeleieren ontwikkelen, ontstaat er minder behoefte aan dure, gepatenteerde medicijnen van de grote bedrijven. Dat kan farmaceuten motiveren om het onderzoek te ontmoedigen, in diskrediet te brengen, of op te kopen. Een effectieve, eenvoudig en goedkoop te produceren behandeling uit eieren van een boer in Canada past natuurlijk niet zo goed bij het verdienmodel van farmacie.
Wat opvalt is de intensiteit en vasthoudendheid van burgersteun en protesten rond de struisvogelboerderij in Edgewood, de burgerlijke solidariteit in Canada. Mensen rijden honderden kilometers om de hekken te bewaken, tenten op te zetten, livestreams te draaien. Het is geen massabeweging, maar het is wél een zichtbaar georganiseerde vorm van volksverzet tegen een dreigend en onbegrijpelijk overheidsingrijpen. Het doet denken aan het Freedom Convoy uit 2022, toen duizenden Canadezen zich aansloten bij vrachtwagenchauffeurs die protesteerden tegen de coronamaatregelen. Ook toen werden kampen gebouwd, keukens ingericht, vlaggen gehesen. Toen stelde de federale overheid zich lange tijd afwachtend en zwijgzaam op, totdat ze uiteindelijk hard ingrepen. Het is voor de struisvogels niet te hopen dat dit overheidsingrijpen zich herhaalt.
In Canada lijkt het instinct om lokale actie te steunen veel sterker aanwezig dan in Nederland, of in andere Europese landen. Nederlanders, zowel boeren als burgers, hebben zich nog nooit verzet tegen het ruimen van duizenden kippen vanwege vogelgriep.
De juridische stappen die de Canadese boeren nog kunnen nemen zijn beperkt, maar nog wel aanwezig. Ze hebben aangekondigd een hoger beroep voor te bereiden tegen de uitspraak van 13 mei, waarin de rechter de beslissing van de CFIA rechtmatig noemde. De kans van slagen is relatief klein, tenzij ze kunnen aantonen dat de rechter een beoordelingsfout heeft gemaakt. Ook overwegen ze opnieuw een voorlopige voorziening aan te vragen via een kort geding, omdat ze kunnen aantonen dat de struisvogels niet ziek zijn.
Boerin Karen Espersen laat weten dat de ‘operationele beveiligingsmodus’ is ingegaan op en rond de boerderij, in afwachting van een hoger beroep of kort geding: “Alle poorten zijn geblokkeerd en we hebben dag en nacht mensen op het terrein”, zei ze in een video op de Facebookpagina van de boerderij. “Onze vogels zijn blij en gezond. Ze zien er prachtig uit en maken indruk op elke bezoeker… We willen dat de wereld ziet dat dit niet klopt. We laten niet toe dat onze vogels zonder geldige reden zullen worden vermoord.”
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
