Vragen bij de aanslag op de Kerstmarkt in Maagdenburg

De eerste uren na de aanslag werd gesproken van een terreurdaad van een moslimextremist. Nog diezelfde avond wisten de media echter te melden dat de dader anti-islam zou zijn en zelfs een sympathisant van Alternative für Deutschland (AfD). De volgende dag werd dit weliswaar gecorrigeerd, maar niet zonder een blijvende verdachtmaking.

Kanselier Scholz (SPD) en minister van Binnenlandse Zaken Faeser (SPD) haastten zich samen met Merz (voorzitter CDU) naar de rampplek. Wat hen ten deel viel was hoon, en het aanwezige publiek scandeerde: “Rot op hier”. De politici liepen de hulpdiensten, die nog heel veel werk te doen hadden, voor de voeten en de snelheid waarmee zij zich op de rampplek lieten zien, werd hen niet in dank afgenomen. Over de toedracht van het drama komen dagelijks nog nieuwe details naar buiten. Daaronder de allerbelangrijkste vraag: waarom Al-Abdulmohsen niet aan Saoedi-Arabië werd uitgeleverd, ondanks meerdere verzoeken hiertoe, en de waarschuwingen vanuit Riyad dat hij gevaarlijk was. Als aan die waarschuwingen gehoor zou zijn gegeven, zou deze misdaad niet hebben plaatsgevonden, en daar is de politiek zich pijnlijk van bewust.

Ook de beveiliging werpt vragen op. Kerstmarkten worden sinds de aanslag op een Berlijnse Kerstmarkt in 2016, waarbij 12 mensen werden gedood en 56 gewond, zwaarbewaakt. Toen ging het om de Tunesiër Anis Amri, die wraak nam voor zijn afgewezen asielaanvraag. Op de markt in Maagdenburg was van zware bewaking echter geen sprake, want zoals nu blijkt waren er die avond slechts zes mensen door ‘Mekka Security’ ingezet en die hele beveiliging bleek ook nog eens zo lek als een mandje. Zo hadden tussen de betonblokken geen vrije ruimtes van zes meter breedte mogen bestaan. Volgens de voorschriften is vier meter toegestaan, en met stalen verbindingskettingen voor passage van hulpdiensten bij calamiteiten. Deze vrije doorgang heeft de Saoediër benut om zijn drie minuten durende dodemansrit tussen de duizenden bezoekers te beginnen. Naar nu blijkt was er geen beveiligingsplan bij de gemeente ingeleverd, en dientengevolge was er geen goedkeuring. Dit kan voor de stad zelf nog grote juridische consequenties met zich meebrengen.

Nadat de auto tot stilstand was gekomen stapte de dader uit, ging op zijn buik op de grond liggen, keek om zich heen en wachtte op zijn aanstaande arrestatie. Dit hebben de markt verlatende bezoekers gezien, gefilmd en verwonderd aangezien. Bij deze mensen kwam het over als afgesproken werk, zo vertelde men.

Over de BMW X3 kan ook het nodige worden gezegd. Moderne auto’s zijn tegenwoordig uitgerust met automatische noodremsystemen die obstakels herkennen en bij gevaar zelfstandig de auto tot stilstand brengen. Een BMW X3 bevat daarnaast een Automatic Post Collision Assistance die ervoor zorgt dat na een eerste botsing de remmen direct worden geactiveerd om een tweede te voorkomen, ook wanneer de bestuurder gas blijft geven. Deze rit heeft echter zonder ingrijpen van de geavanceerde systemen kunnen plaatsvinden, wat twee dingen zou kunnen betekenen: een fabrieksfout, of een doelbewuste manipulatie van deze techniek. Beide zijn ongeloofwaardig. Een fabrieksfout zou allang zijn verholpen en een auto huren met gemanipuleerde systemen is onmogelijk. Het is volgens experts ondenkbaar dat een amateur deze techniek zelf kan uitschakelen. 

De dader bleek een goede bekende van de politie te zijn, in tegenstelling tot eerdere beweringen van de autoriteiten, waarna steeds meer informatie over deze man naar buiten kwam. Vanaf het begin van zijn verblijf in Duitsland blijkt hij al een lastpak te zijn geweest, die mensen ernstig bedreigde wanneer hij zijn zin niet kreeg. Hij gedroeg zich agressief tegenover de gezondheidsautoriteiten die zijn aanvraag om als arts te mogen werken naar zijn mening niet snel genoeg behandelden, wat uitliep op dreigementen met represailles. Na de uiteindelijke goedkeuring bleek dat de autoriteiten mogelijk toch nog te snel beslissingen hadden genomen, want zoals nu blijkt was de dader helemaal geen gespecialiseerd arts. Hij baseerde als ‘psychiater’ de diagnoses ten aanzien van zijn patiënten, met de daarbij passende medicatie, op internetinformatie. Dat werd door verplegend personeel herhaaldelijk opgemerkt en gemeld bij de directie. Daar werd niets mee gedaan, omdat ook hier van een angstcultuur sprake was.

Al-Abdulmohsen terroriseerde zijn collega’s, deinsde niet terug voor intimidatie en uitte ernstige bedreigingen. Het was bekend dat hij zich in 2013 en 2015 bij de gezondheidsautoriteiten als volgt heeft geuit: “Jullie zijn bacteriën die vernietigd moeten worden.” Ook heeft hij gezegd “minstens twintig Duitsers te zullen afslachten”. Dat niemand in actie kwam, mag als grove nalatigheid worden gezien.