Suzanne van Eijck
Acteurs verkleed als insecten begonnen de dag met een vrolijke dansvoorstelling. Ze speelden het verhaal van Erik of het Klein Insectenboek van Godfried Bomans na. Onder het aanwezige publiek waren veel families met jonge kinderen. Na deze voorstelling kon men naar de foyer gaan, waar allerlei kraampjes van organisaties die commercieel fortuin zien in de bevordering van insecten als eetwaar te vinden waren. Onder deze exposanten waren een aantal grote bedrijven die insecten kweken en deze door het voer van dieren verwerken, waaronder bijvoorbeeld hun eigen merken van honden- en kattenvoer. Een van deze bedrijven is Protix, dat eiwitten en vetten produceert uit insecten en dit verwerkt in verschillende vormen diervoedsel. Daarbij verkopen ze ook hun eigen insectenmest, de zogenoemde Flytilizer. Want ja, zelfs de planten in de tuin moeten aan de insecten. Het World Economic Forum (WEF) heeft Protix in 2015 uitgekozen als een van de Technology Pioneers, een benoeming voor bedrijven die het potentieel hebben om een sector te kunnen transformeren.
Op een speciale kinderuniversiteit op die dag konden kinderen allerlei vragen stellen en veel leren over ‘de wetenschap achter insectenkweek en duurzaamheid’. Op de site van het insectenevenement was te lezen dat dit een leerzame en leuke ervaring bood voor bewustwording over zogenaamde innovatieve voedseloplossingen. Verder konden kinderen bijvoorbeeld met een handschoentje een made van de zwarte soldatenvlieg oppakken. Daar waren ze niet allemaal van gediend; sommige kinderen renden huilend weg, omdat ze het eng en vies vonden. Toch werd hen verteld dat er plannen gemaakt worden om deze insecten door ons eten te verwerken.
Iemand die dit erg goed kan uitleggen is de beroemde chef-kok Joseph Yoon, die speciaal voor dit evenement uit New York was gehaald. Yoon is een ambassadeur voor eetbare insecten en reist de wereld rond om dit aan te prijzen. Hij is lid van de The Explorers Club en Chef Advocate voor het International Fund for Agricultural Development van de Verenigde Naties. Daarnaast is hij de oprichter van Brooklyn Bugs en culinair directeur van de Insects to Feed the World Conference. Op zijn website poseert hij trots met een scherm van de Sustainable Development Goals van de VN op de achtergrond; het lijdt dan ook geen twijfel dat de principes van deze befaamde chef-kok hierop zijn gebaseerd.
Terwijl Yoon op het evenement vertelde over het verwerken van insecten in voeding, maakte hij tegelijkertijd allerlei hapjes klaar voor het publiek. Guacamole met krekel, pannenkoekjes van insectenmeel en chocolade-krekels. “Bug appetito!” riep hij vrolijk, waarna sommige van de proefpersonen aarzelend een hap namen van hun met insecten bereide lekkernij. De chef-kok vertelde dat je moet beginnen met kijken naar het eten dat mensen lekker vinden, en dat je dat moet herzien met insecten. Het moet succesvol geïmplementeerd kunnen worden in de gerechten die we al kennen. Daarnaast moet je het eten er smakelijk laten uitzien, en ervoor zorgen dat het in gezelschap wordt gegeten. “Wanneer je vrienden jou het zien eten, ga je het zelf ook sneller eten.” Vervolgens passeerden enkele typisch Hollandse gerechten bereid met insecten de revue, zoals meelwormbitterballen en krekelkroketten.
Dat het eten van insecten gevaarlijk kan zijn, werd op deze insectendag niet besproken. Die gevaren kunnen volgens voedselveiligheidsonderzoek in chemische, biologische en allergenen-categorieën worden onderverdeeld. De concentratie en de aanwezigheid van deze risico’s wordt volgens de EFSA (European Food Safety Authority) grotendeels beïnvloed door de productiemethode, het substraat (onderlaag/voedingsbodem) dat wordt gebruikt bij het kweekproces, het soort insect en het stadium waarin de insecten worden geoogst.
Allergische reacties staan bovenaan de lijst van gevaren. Mensen die allergisch zijn voor schelpdieren, zijn dat vaak ook voor insecten. Daarnaast bevatten sommige insecten eiwitten die op zichzelf al een allergische reactie kunnen opwekken.
Ook blijkt dat insecten veel ziektes met zich kunnen meebrengen. Zo’n 81% van onderzochte insecten blijkt parasitaire infecties bij zich te dragen, waarvan meer dan 30% schadelijk kunnen zijn voor mensen. Deze blootstelling aan pathogene micro-organismen is afhankelijk van het type insect, de kweekmethode en de verwerkings- en behandelingsprocedures.
Ook vond er onderzoek plaats naar de mogelijkheid van overdracht van bepaalde parasieten door zwarte soldatenvliegen en men ontdekte dat de ontlasting van de zwarte soldatenvlieg die wordt gebruikt als meststof, of de larven die worden gebruikt als voer voor menselijke of dierlijke consumptie, de parasieten verder kunnen verspreiden, of overbrengen naar de voedselketen die mensen bereikt. De onderzoekers raden daarom aan om bij de verwerking van deze insecten deze te behandelen met een anti-parasitair middel, voordat ze verder worden verwerkt.
Afgezien van dit alles kunnen insecten ook nog pesticiden-residuen bevatten. Vooral in het wild gevangen insecten dragen het risico grote hoeveelheden daarvan te bevatten, omdat er geen controle is op wat ze nuttigen. Ook de voedselsubstraten van insecten die in gecontroleerde omstandigheden worden gekweekt kunnen pesticiden bevatten.
Verder bestaat het risico van de aanwezigheid van mycotoxines. Dit zijn stoffen die door bepaalde schimmels worden geproduceerd. Deze kunnen aanwezig zijn in zowel het voedingssubstraat waarop insecten worden gekweekt, als in de darmen van de insecten zelf. Deze schimmels kunnen erg schadelijk zijn, vanwege de acute en chronische effecten die deze toxines kunnen hebben op de gezondheid van mens en dier. Onderdeel van deze toxines zijn bijvoorbeeld de aflatoxines. Deze zijn kankerverwekkend en worden ook in verband gebracht met een groeiachterstand bij kinderen. Ook bevatten sommige insecten antinutriënten. Antinutriënten zijn stoffen die van nature voorkomen in voeding, die de opname en vertering van bepaalde voedingsstoffen afremmen.
Daarnaast is er nog het gevaar van de ophoping van zware metalen. Sommige zware metalen kunnen al bij lage blootstellingsniveaus schadelijk zijn voor de mens. Het is bekend dat zware metalen als cadmium, lood, kwik en arseen zich in insecten ophopen. De hoeveelheden die het insect hiervan bevat is afhankelijk van het metaalelement, de groeifase en de desbetreffende diersoort. Vooral cadmium en arseen baren hierbij zorgen, omdat deze het potentieel hebben om zich in de zwarte soldatenvlieg en de larven van de gele meelworm op te hopen. Dit zou een probleem kunnen zijn, omdat dit in westerse landen nu juist de twee insectensoorten zijn die men het meest wil gaan gebruiken in voedsel en veevoer.
De poten en vleugels van insecten kunnen de menselijke darmwand beschadigen, en bij consumptie wordt daarom geadviseerd deze te verwijderen.
Veel insecten die gekweekt worden, worden gevoerd met ‘reststromen’, oftewel afval. Dit was ook te merken op de insectendag in Wageningen wanneer men in de buurt kwam van de bakjes levende insecten van Protix. Er hing een vieze rioollucht om de krioelende beestjes heen, die steeds sterker werd naarmate men dichterbij kwam. Men is op dit moment bezig om te kijken of insecten gevoerd kunnen worden met een grotere verscheidenheid aan reststromen. Onderzoekers van de universiteiten van Groningen en Wageningen en de Vrije Universiteit van Amsterdam zijn op dit moment zelfs bezig om te testen of insecten met mest gevoerd kunnen worden.
“Onderbenutte reststromen zoals voedselafval, slacht-bijproducten en dierlijke mest zijn een bron van voedingsstoffen. Insecten kunnen deze omzetten in hoogwaardige voedselproducten die geschikt zijn voor dierlijke en menselijke consumptie”, aldus een artikel over het onderzoek op de site van de Wageningen Universiteit.
Het was zeer opmerkelijk dat dit groots opgezette insectenevenement gratis toegankelijk was voor zowel volwassenen als kinderen. Als dat iets bewijst dan is het dat de uitvoerders van de voedsel- en landbouwtransitie-doelstellingen van Agenda 2030 ons in ieder geval maar al te graag aan de insecten willen hebben. Om de gezondheid van de burgerbevolking blijken zij zich daarbij niet te bekommeren.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
