SDG-dictatuur gestoeld op moderne mythen

Verschijnsel, oorzaak en remedie

Zo beweert SDG Nederland, een organisatie gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken: “Onze generatie is de eerste die de middelen heeft om de transformatie te maken naar een wereld met meer welvaart en minder ongelijkheid. Een wereld waarin we biodiversiteit en klimaat beschermen en waarin iedereen een plaats heeft.” De VN verwoordt deze mythologische hoogmoedswaan een beetje anders: “Vooruitgang in kennis, wetenschap, technologie en innovatie kan een doorbraak betekenen voor een betere en duurzamere toekomst voor iedereen. De keuze is aan ons.”

Op zulke moderne mythen zijn de SDG’s gestoeld. In fraai klinkende woorden wordt ons voorgespiegeld dat de mensheid zelf met vereende krachten een betere wereld kan fabriceren. Om een zekere mate van geloofwaardigheid uit te stralen, dient een mythe een vleugje waarheid te bevatten. Die kern van waarheid zal veelal bestaan uit een waarneembaar verschijnsel, bijvoorbeeld economische achteruitgang, of hogere gemiddelde temperaturen. Het is een eigenaardigheid van de mens dat hij de oorzaak van zulke veranderingen onvoorwaardelijk wil kennen en wanneer het verschijnsel hem onwelgevallig is, een remedie wil ontwikkelen en toepassen om het verschijnsel te stoppen. Daarbij is elke verklaring geoorloofd, zolang die aansluit op het heersende wereldbeeld. Op dit niveau van verklaring en oplossing doet de mythe z’n intrede.

Zo poneert Agenda 2030 dat aarde en mensheid geconfronteerd gaan worden met immense problemen, waarvan vele genoemd worden in de SDG’s. De oorzaak van alle problemen lijkt ook duidelijk in de mythische wereld van de VN. Het is de mens, en de mens alleen, die als schuldige moet worden aangewezen. “Extreme temperaturen, verwoestende branden, droogte en epische overstromingen zijn geen natuurrampen”, aldus secretaris-generaal van de VN António Guterres. “Het zijn menselijke rampen, gevoed door fossiele brandstoffen.” Deze klimaatmythe appelleert aan de angst voor de ondergang en het einde der tijden, en is feitelijk een opmaat naar de noodzaak van een wereldregering. De mythe is dat – naast de mens als boosdoener – de oplossing gezocht moet worden op dat wereldniveau. Guterres constateert: “Degenen met politieke en economische macht zijn altijd terughoudend om te veranderen”, en concludeert daaruit: “Zonder hervorming is fragmentatie onvermijdelijk en zullen mondiale instellingen minder legitiem, minder geloofwaardig en minder effectief worden.”

Oerkracht van mythen

Een totalitair regime kan niet zonder mythen, maar ook niet zonder scherpe controle op het doen en laten van de bevolking. In deze eeuw met geavanceerde digitale technologieën kan een monsterlijk controleapparaat worden opgetuigd, waarin kunstmatige intelligentie (AI) centraal staat. Niet AI is daarbij monsterlijk, maar het misdadige gebruik ervan. Velen zullen denken: ‘dat laten we niet gebeuren, we laten ons niet ringeloren, we zijn zelfbewuste, rationeel denkende burgers’. Totalitaire regimes kunnen succesvol zijn doordat zij niet uitgaan van de steun van de grote massa, maar erop rekenen dat die massa ongeïnteresseerd en apathisch blijft, terwijl onder hun neus een schrikbewind wordt uitgerold.

De menselijke psyche is qua vermogen om logische verbanden te leggen tussen een verschijnsel, de oorzaak ervan en de mogelijke oplossingen, verzwakt geraakt, met als gevolg dat een substantieel deel van de bevolking sterk gevoelig is geworden voor mythen. Men is niet zozeer ontvankelijk voor de feitelijke waarheid, maar vooral voor de beelden die het verhaal waarin de feiten gegoten worden, oproepen. Mythen leveren overtuigende beelden, omdat ze appelleren aan diepgewortelde angsten, verlangens en gevoelens van woede en walging. Daarin schuilt hun illusie van waarheid. Mythen gedijen vooral door voortdurende herhaling. Mythen kunnen ook bij menig mens een schuldcomplex aanwakkeren. Een behoorlijk aantal mensen vindt dat de westerse mens er een verkwistende levensstijl op nahoudt en dat boetedoening in de vorm van het inleveren van welvaart een gerechtvaardigde en gepaste straf is.

Wie die mythische werkelijkheid alleen wil ontmaskeren met feiten, onderschat de kracht van de beelden en emoties die die mythen oproepen. Het rationeel poneren van feiten heeft geen vat op degenen die de mythe hebben verinnerlijkt. De mythe is waarheid geworden en wie met feiten de leugen in de mythe blootlegt, krijgt geen tegenargumenten te horen, maar wordt beschimpt met kwalificaties als klimaatontkenner, extremist en gevaarlijke fascist.