Sander Boon
esterse technocratische bestuurders zijn behept met een fatale combinatie van hoogmoed en gebrek aan diepgang. Hierdoor komen steeds vaker kapitale blunders aan de oppervlakte. Op allerlei gebied. Bekend zijn natuurlijk de fouten op het gebied van klimaatbeleid: er zijn onvoldoende grondstoffen en er is onvoldoende mijnbouwcapaciteit om de transitie naar volledig elektrisch te kunnen bewerkstelligen; ook is de capaciteit van het elektriciteitsnet eenvoudigweg te beperkt om aan de vraag naar energie te kunnen voldoen. In de VS zal bijvoorbeeld de met overheidssubsidie door Panasonic op te zetten fabriek voor batterijcellen zoveel energie vragen, dat de kolencentrale die verderop staat, de benodigde energie zal moeten gaan leveren. Bovendien blijkt de productie van ‘duurzame’ energieopwekkers en energiegebruiksgoederen zelf milieuonvriendelijk en vaak zeer schadelijk voor het milieu. De effecten van dit heilloze klimaatbeleid zijn voor burgers lastig te dragen, ‘wakkeren’ zouden echter nog kunnen beweren dat het een mondiale strategie is van samenwerkende technocraten.
Uit foute inschattingen die door technocraten zijn gemaakt op twee andere belangrijke terreinen – geopolitiek en het financiële systeem – kan echter worden geconcludeerd dat een wereldomspannende samenwerking juist is getorpedeerd in plaats van dichterbij gebracht. Zo is de gestegen prijsinflatie een gevolg van geopolitieke blunders rondom de proxyoorlog in Oekraïne tussen het Westen en Rusland. En de gestegen kapitaalmarktrente die erop volgde zorgt nu voor gevaarlijke instabiliteit bij hedgefondsen in het financiële systeem. De problemen zijn geheel van eigen westerse makelij. Bovendien heeft het geleid tot een versnelde opdeling van de wereld in twee delen. De geopolitieke blunder begon met de hoogmoedige Amerikaanse wens tot werelddominantie, maar keerde als een boemerang terug door de inzet van de dollar als wapen vlak nadat Rusland Oekraïne binnenviel. Gezaghebbend kredietanalist Zoltan Pozsar stelt dat dit heeft geleid tot een monetair systeem van ‘inside money’ en ‘outside money’. ‘Inside money’ is het geld waar iedereen binnen het systeem gebruik van kan maken. Transacties vinden plaats op rekeningen en balansen van banken en brokers, en zijn genoteerd in digitale vorm. ‘Outside money’ daarentegen is geld dat buiten het banksysteem staat en dus geen tegenpartijrisico kent. Dat zijn bezittingen die een overheid niet zomaar kan blokkeren, zoals fysiek goud en steeds vaker ook bitcoin.
In dit nummer onder meer:
Criminocratie
Nietszeggendheid van parlementair debat
Gevaarlijke nieuwe boosterprikken
Een scheuring in de NAVO
Politieke crisis in de VS
Landen buiten de westerse invloedsfeer weten sinds begin 2022 dat ze naar de geopolitieke pijpen van de VS moeten dansen, willen ze niet worden uitgesloten van het dollarsysteem. Het heeft de transitie richting een multipolaire wereldordening versneld. Waar de VS de dollar inzet als wapen, kunnen energieproducenten echter met gelijke munt terugbetalen. Het is dan ook niet vreemd dat zowel Saoedi-Arabië als Rusland deze zomer aankondigden hun olieproductie te beperken. Bovendien kondigde Rusland onlangs aan de dieselexport naar Europa te staken, met als gevolg een flink hogere olie- en dieselprijs. Zoals Pozsar vaak herhaalt: grondstoffen kun je niet printen. Het Westen zal veel meer moeten gaan betalen voor energie en grondstoffen, wat de inflatie hoog zal houden. De snelstijgende kapitaalmarktrente die hier het gevolg van is, levert inmiddels ook problemen op in het mondiale financiële systeem. Dat is door de veranderde rol van banken en de grotere rol voor hedgefondsen steeds instabieler geworden. En ook hier zijn technocraten met hun aantoonbare incompetentie en gebrekkige visie debet aan.
In kringen van ‘wakkeren’ wordt veel gesproken over een wereldwijd netwerk van vrijheidsbeperkende CBDC’s, de digitale vorm van centrale-bankgeld. Voordat deze techniek echter succesvol kan worden ingevoerd, moeten centrale banken eerst nog een ander, veel prangender, probleem oplossen: de toegenomen instabiliteit van het huidige mondiale monetaire en financiële stelsel. Een stagnerende economie die is opgezadeld met hoge schulden is natuurlijk al problematisch. Maar met name de grootste en meest liquide markt ter wereld, die van Amerikaanse staatsleningen, geeft steeds meer kopzorgen. De regelgeving die werd ingevoerd in de nasleep van de kredietcrisis van 2008, om een nieuwe crisis in de toekomst te voorkomen, zorgt voor steeds meer problemen. Banken die vóór invoering van de nieuwe regelgeving hun bankbalans nog gebruikten om de markt tijdens financiële stress van liquiditeit te voorzien, doen dit niet meer op het niveau dat nodig is om een krach te kunnen voorkomen. Hedgefondsen zijn in toenemende mate in het gat gesprongen dat banken hebben achtergelaten. Ze werden grote afnemers en dealers van staatsleningen.
Probleem is echter dat hedgefondsen zich juist in tijden van stress terugtrekken uit de markt. Dit heeft tot gevolg dat op dat soort momenten een liquiditeitscrisis kan ontstaan, zoals bijvoorbeeld in oktober 2019 en maart 2020. Een technocraat die na 2008 mede aan de basis stond van het ontwerp van de nieuwe regelgeving, die dus een nieuwe kredietcrisis zou moeten voorkomen, gaf onlangs in de Financial Times toe dat er toen helemaal niet gekeken is naar de neveneffecten van het nieuwe beleid: “We hebben er nooit echt bij stilgestaan dat we één probleem aan het oplossen waren en wat het neveneffect zou zijn.” Waar slaan de risico’s neer als banken veiliger zijn geworden? Er is toen niet over nagedacht. Pas nu de risico’s blijken te zijn neergedaald bij hedgefondsen, daar waar nog geen enkel toezicht op is, worden de technocraten wakker. Toezichthouders, waaronder Klaas Knot in zijn rol als voorzitter van de Financial Stability Board, zijn nu bevreesd dat we door grote risico’s bij hedgefondsen en de snel gestegen rente, aan de vooravond staan van een nieuwe crisis. De omvang en impact ervan kunnen ze echter niet inschatten, omdat belangrijke data wegens gebrek aan toezicht op hedgefondsen ontbreken.
Topbestuurder van de Britse Financial Conduct Authority, Ashley Alder, gaf toe dat toezichthouders pas in maart 2020 goed in de gaten kregen hoe kwetsbaar de markt was geworden. Toen implodeerde de grootste markt ter wereld, die van Amerikaanse staatsleningen, door speculatieve posities van hedgefondsen. De Federal Reserve kon alleen met de belofte van ongelimiteerde steunaankopen van staatsleningen de markt vlot trekken en de wereld behoeden voor een zware economische depressie. Hoewel de gevaarlijke instabiliteit dus al een tijd wordt onderkend, is er sindsdien nog niets aan gedaan. Nu in 2023 is het probleem van het opgestapelde risico weer levensgroot, zo waarschuwt ook de Bank for International Settlements (BIS) in haar jaarrapport. De snelstijgende kapitaalmarktrente begint steeds meer pijn te doen en financiële ongelukken liggen op de loer, zo vrezen ook steeds meer marktpartijen. De vraag is of centrale banken nog het vertrouwen houden als markten erachter komen dat ze geen effectief beleid meer kunnen voeren. De snel gestegen rente wijst erop dat we op een punt zijn aanbeland waarbij de markt begint te beseffen dat centrale banken geen almachtige spelers zijn die de economie kunnen bespelen, en dat staatsleningen niet langer de ‘risicovrije’ veilige haven zijn van weleer, maar financiële activa waarin zich steeds meer kredietrisico, inflatierisico en valutarisico opstapelen.
‘Wakkeren’ die dachten dat technocraten het succesvolle pad richting wereldregering hadden ingeslagen, moeten door een andere bril naar deze materie gaan kijken. Als we namelijk de balans opmaken van veertig jaar uitholling van de kwaliteit van onderwijs, bestuur, beleid en wetenschappelijke kennis, dan moeten we constateren dat de diepgang en visie van westerse beleidsmakers en technocraten catastrofaal achteruit zijn gegaan. De verkeerde inschattingen en geopolitiek strategische blunders zijn hier getuige van. Bovendien heeft het op de dollar gebaseerde mondiale geld- en kredietsysteem ongelimiteerd lenen zonder ogenschijnlijke consequenties mogelijk gemaakt. De rekening zit echter onderin de zak. Het is de arrogante houding van het Westen die nu versneld wordt afgestraft. Er is dan ook geen sprake meer van een onvermijdelijke en door technocraten gedroomde (en door ‘wakkeren’ gevreesde) koers richting wereldregering, maar van een mondiale geopolitieke en financiële herschikking richting een multipolaire orde op basis van soevereine staten. De VS en Europa zullen in deze nieuwe ordening zeker een eigen plek krijgen, maar wel op basis van sterk veranderde en meer realistische verhoudingen.
– einde artikel –
Je las een artikel uit Gezond Verstand nummer 75
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via