fbpx
Scroll Top

Boeren makkelijk bedrogen (Diana Saarman)

boeren exp 1280jpg hor 1
Boeren makkelijk bedrogen
Diana Saaman
Nederland heeft er een nieuw woord bij: piekbelaster. De term is geponeerd door Johan Remkes, die in zijn rol als bemiddelaar tussen boer en overheid met zijn stikstofadvies kwam. In het rapport van Remkes vormt de uitkoop van 500 of 600 piekbelasters de kern waarmee de ergste stikstofproblemen worden aangepakt.
E

en piekbelaster is een bedrijf dat bovengemiddeld veel stikstof uitstoot in of nabij een Natura2000 gebied. Dit zijn overwegend agrarische bedrijven. Onmiddellijk ontstond er gesteggel. Hoe komt Remkes aan dit aantal bedrijven? Is er ergens een zwarte lijst? Volgens Remkes is er geen lijst, maar gaat hij uit van een inschatting, gemaakt door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Om welke bedrijven of locaties het exact gaat, is dus onbekend. In ieder geval zet Remkes er vaart achter. Zijn aanbeveling is dat deze ‘belasters’ binnen een jaar bewogen moeten worden om vrijwillig hun bedrijf te staken, of te verplaatsen. Gefinancierd door de overheid.

Wie niet vrijwillig bereid is het bedrijf te staken, ziet een onteigeningsprocedure tegemoet. De toon wat betreft de inhoud van het advies is daarmee gezet. Toch werd de rapportage positief ontvangen, omdat de bewoording waarin de boodschap is verpakt, aansloeg bij de lezende politici en boerenorganisaties. Remkes laat zich lovend uit over de agrarische sector, maar spreekt vermanende woorden uit aan het adres van het Kabinet en de verantwoordelijke ministers. De bestuurders hadden beter moeten communiceren. Inmiddels heeft het Remkes-advies tot een ontbijt in het Catshuis geleid van boeren met premier Rutte, minister Van der Wal en minister Piet Adema. Deze laatste is de kersverse bewindspersoon op Landbouw. De gemoederen lijken aardig bedaard. De landbouw laat zich in slaap sussen.

boeren exp 1280jpg hor 1

Er zit namelijk een addertje onder het gras. De stikstofemissies waar deze inmiddels drie jaar durende crisis over gaat, zijn er twee: ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx). Ammoniak is afkomstig vanuit de veehouderij. Vrijwel alle dieren op varkens -en melkveebedrijven worden op roostervloeren gehouden. Mest en urine valt door de roosters in de kelder. Wanneer poep en urine zich vermengen ontstaat er een chemische reactie en dan vormt zich ammoniak. Een kleurloze en giftige stof, waar menige boer al door is omgekomen als hij in de mestkelder terechtkomt en het goedje inademt. Het feit dat een mestkelder een afgesloten geheel is, zonder licht en zuurstof, verergert de vorming van ammoniak. Het wordt als het ware een rottende massa. Bij het weiden van dieren ontstaat nauwelijks ammoniak, omdat mest en urine niet in een donkere, zuurstofloze omgeving terechtkomen en zich niet vermengen. Stikstofoxiden ontstaan bij de verbranding van fossiele brandstoffen. Verkeer, bouwactiviteiten, fabrieken en scheepvaart zijn de grootste uitstoters ervan. De ‘crisis’ gaat dus over deze twee totaal verschillende emissies. Verschillend, omdat zij een geheel verschillende oorsprong en effect hebben op de leefomgeving. Toch mogen ze tegen elkaar uitgeruild gaan worden. ‘Dat is juridisch al getoetst’, antwoordde Remkes tijdens de Hoorzitting met Kamerleden van de Vaste Commissie Landbouw, afgelopen week. Onbegrijpelijk dat de landbouw hier niet van op de achterste benen staat.

De Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering stelt dat er in 2030 een reductie van 50% stikstofuitstoot moet zijn. Dit heeft Remkes overgenomen in zijn advies. Wanneer er 500 of 600 piekbelasters worden uitgekocht, dan wordt deze ‘vrijgekomen’ stikstof ingezet om de 3500 boeren zonder vergunning te legaliseren. Dit aantal boerenbedrijven is sinds de uitspraak van de Raad van State hun vergunning kwijt, maar hebben toch nog gewoon een boerenbedrijf in de running. De PAS-meldingen (Programma Aanpak Stikstof, voor het aanvragen van een natuurvergunning) die deze boeren hadden gedaan, zijn onwettig verklaard toen op 29 mei 2019 de PAS vergunningensystematiek van tafel werd geveegd. Ook hier wordt wat op papier staat als werkelijkheid behandeld, want dit zijn boerenbedrijven die al decennialang bestaan en hun stikstofuitstoot zit dus al in de RIVM totaalberekening. Daar zou geen extra stikstofruimte voor nodig hoeven zijn.

Gezond Verstand thuis ontvangen?
Doe mee en ontvang 24x per jaar Gezond Verstand thuis. Als abonnee krijg je toegang tot alle edities (online) én het ledenforum. Met jouw bijdrage ondersteun je de onafhankelijke journalistiek en berichtgeving voor en door Nederlandse burgers.

Het is wel handig voor de overheid. Er zal een nieuwe markt ontstaan; die van de stikstofrechten. Een niet-agrarisch bedrijf dat wil uitbreiden koopt een boerderij op. Niet om de varkens, maar om de stikstof. Dat is een scenario waarbij de leegloop van het platteland een goedkope oplossing is voor de overheid. Niet-agrarische bedrijven zijn kapitaalkrachtiger dan boerenbedrijven. De concurrentie op de emissiemarkt laat zich raden. Die slag gaat de (jonge) boer die verder wil ontwikkelen met uitbreidingen verliezen.

Afgelopen week maakte minister De Jonge van Volkshuisvesting zijn plannen bekend. Zeker een miljoen huizen moeten in ons land erbij komen. Dat vraagt veel stikstofrechten, om bouwvergunningen los te kunnen trekken. Dat maakt het ammoniakverhaal toch echt bizar. Boer X in provincie Y wordt uitgekocht zodat er in de regio — of elders — volop gebouwd kan worden. Dat het één om ammoniak gaat en het ander om NOx, is blijkbaar niet relevant. Dat de natuur, als het daar werkelijk zo slecht mee zou gaan, hier niets mee opschiet, lijkt meer dan duidelijk.

Een papieren probleem met gekunstelde schijnoplossingen. Tekenend voor deze tijd. De boeren zouden zich andermaal eens achter de oren moeten krabben en zich echt zorgen moeten maken. De piekbelasters zullen namens de overheid met geld van de belastingbetaler worden opgekocht. Daarna gaat de overheid achteroverleunen en niet-agrarische bedrijven kopen vervolgens de boerderijen op. Na een piek volgt altijd een dalende lijn, in dit geval resulterend in een dalende trend van het aantal boerenbedrijven in Nederland.

Je las een artikel uit:
Gezond Verstand nummer 52
Privacybeleid
Wanneer u onze website bezoekt, dan kan deze informatie via je browser opslaan voor specifieke services, meestal in de vorm van cookies. Hieronder kunt je je privacyvoorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van cookies van invloed kan zijn op je ervaring op onze website en de diensten die we aanbieden.