Tjeu Lemmens
Opdat een particulier kan bepalen of het zinvol is om een deel van het spaargeld om te zetten in zilveren en gouden munten, is het dienstig om de rol van geld in de samenleving in het kort te belichten. Geld is ieder goed, materieel of immaterieel, met drie belangrijke kenmerken: (1) het is een algemeen aanvaard en gebruikt ruilmiddel om betalingen te verrichten en vorderingen en schulden te verrekenen; (2) het is een rekeneenheid waarmee de waarde van goederen en diensten onderling vergeleken kan worden; (3) het is een betrouwbaar spaarmiddel.
Gouden en zilveren munten en baren, in de financiële markten voor edelmetalen ‘bullion’, genoemd, voldoen aan deze definitie en zijn daarmee geld. Wel kan in het huidige tijdsgewricht met hoge heffingen en belastingen nog een vierde functie aan geld worden toegekend, en dat is een gedwongen middel voor het betalen van belastingen. De belastingdienst accepteert alleen girale euro’s, geen muntstukken van edelmetaal. Die zijn geen wettig betaalmiddel en een verkopende partij kan niet gedwongen worden om deze munten te accepteren. Alleen wanneer beide partijen – koper en verkoper – overeenkomen dat het om geld gaat, zijn zij bruikbaar in het financiële verkeer.
Een belangrijke eigenschap waaraan geld moet voldoen is waardevastheid – de prijs van energie, voedsel en diensten zou constant moeten zijn of hooguit zeer beperkt stijgen over een langere termijn. Voor de euro is ‘zeer beperkt’ gedefinieerd als rond 2% per jaar voor een gestandaardiseerd mandje producten. Daaraan voldoet de euro al vijf jaar niet meer.
In landen met een zwakke munt waarbij de inflatie al vele decennia hoog is, spaart men niet in de nationale valuta. Door schade en schande wijs geworden zet men het nationale papiergeld, waarop vaak veel nullen staan, niet alleen om in dollars en in het verleden ook in de sterke Duitse mark, maar ook in onroerend goed, goud en zilver. In Turkije, India en veel Afrikaanse landen zetten mensen hun overschot aan lokaal bankpapier vaak om in edelmetalen. De hyperinflatie van Zimbabwe in 2008, die veel ophef veroorzaakte, is een recent, flagrant voorbeeld van de desastreuze gevolgen van geldontwaarding.
Om inflatie te bestrijden hebben centrale banken één instrument ter beschikking: renteverhoging. Toen Amerika in 1971 de dollar loskoppelde van het goud, konden centrale banken van andere landen hun dollaroverschotten niet meer inruilen voor Amerikaans goud. Door de loskoppeling verdween ook de rem op het bijdrukken van bankpapier met als gevolg torenhoge inflatie. Deze werd rond 1980 aangepakt door een sterke stijging van de rente, waarvoor Amerika de aftrap gaf. De Federal Reserve verhoogde onder leiding van Paul Volcker de rente tot boven de 20%. De hypotheekrente in Nederland steeg naar 13%. Zo’n rigoureuze operatie doet pijn. Mensen gaan minder consumeren, zij lossen schulden af en lenen minder. Met als gevolg snel stijgende werkloosheid en dalende huizenprijzen. Thans wordt de noodzakelijke pijnlijke ingreep door centrale banken vertraagd of bestreden door hetzelfde proces te herhalen dat de financiële crisis van 2008 veroorzaakte, namelijk het massaal bijdrukken van geld. De problemen worden telkens vooruitgeschoven om de elite te vrijwaren van de financiële ondergang. Tot deze financiële elite behoren beslist niet de spaarders. Zij worden de dupe van dit falende en onhoudbare monetaire beleid dat de koopkracht van hun spaargeld uitholt.
Politici zijn dol op het bijdrukken van bankpapier gepaard aan kunstmatig lage rentetarieven. Dat stelt hen in staat de staatsschuld jaar op jaar te vergroten en op termijn weg te inflateren. Door kwistig te strooien met geld winnen zij de stemmen van de groep kiezers die voor hun inkomen en toeslagen afhankelijk zijn van de staat. Men leze de verkiezingsprogramma’s van D66 en GroenLinks-PvdA erop na. Voorts kan in een samenleving waarin geld overvloedig wordt rondgepompt, werkloosheid artificieel laag worden gehouden en het bruto binnenlands product (bbp) met schitterende cijfers worden gepresenteerd. Voor overheden is dit prominente macro-economische middel een gewild hulpmiddel om het volk een alternatieve werkelijkheid voor te schotelen die weinig te maken heeft met de realiteit van alledag (zie GV#124).
Na de loskoppeling van de dollar van goud hebben centrale banken decennialang goud als een relict uit primitieve tijden behandeld. Zij hebben veel van hun goudvoorraad verkocht om die zienswijze te ondersteunen en het grote publiek te overtuigen van de betrouwbaarheid van fiatgeld – geld dat gedekt wordt door een tastbaar goed. Ondertussen zijn zij thans flink bezig hun kluizen opnieuw te vullen met het barbaarse relict; in de afgelopen vier jaar hebben zij vier miljoen kilo goud aangeschaft – een signaal dat de houdbaarheid van het fiatgeldsysteem op z’n einde loopt.
Dat wat betreft geld dat een betrouwbaar spaarmiddel dient te zijn. Daarnaast is geld ook een ruilmiddel om goederen en diensten te verwerven. In onzekere, roerige tijden kunnen goud, zilver en juwelen levensreddende betaalmiddelen zijn, zo leert de geschiedenis. In 1917 vond de bloedige Russische Revolutie plaats, die een op communistische dogma’s gefundeerd totalitair regime inluidde, dat in 1989 ten val kwam. De eigendommen van vermogende Russen werden geconfisqueerd en duizenden werden geëxecuteerd. Vluchten was de enige optie. Juwelen, goud en zilver werden het land uit gesmokkeld, vaak verborgen in de zomen van de weelderige jurken en mantels van vrouwen. Parijs was de favoriete bestemming, want de Russische aristocraten spraken vloeiend Frans, waarin zij onderling converseerden. In tijden van levensbedreigende crises vormen juwelen en munten van edelmetaal uitstekende middelen om het vege lijf te redden.
Een jaar geleden adviseerde toenmalig defensieminister Ruben Brekelmans Nederlanders om contant geld achter de hand te houden wegens de oorlogsdreiging van ‘agressor’ Rusland, dat zeker niet zal terugdeinzen om met cyberaanvallen de Nederlandse samenleving te ontwrichten. Echter, de kans dat Rusland het initiatief neemt om een oorlog met EU-landen te ontketenen is nihil. Toch is oorlog niet uit te sluiten wegens de aanhoudende provocaties en verdachtmakingen die de EU over Rusland uitstrooit. Denk daarbij aan de onzinverhalen over Russische drones die EU-landen zouden teisteren. De kans dat er op een slechte dag geen geld meer uit de pinautomaten komt, veroorzaakt door de val van de euro, is veel groter dan dat Rusland een EU-lidstaat binnenvalt. Wel hebben politici nu al de kiem gelegd om, wanneer de geldautomaten leeg zijn, Russische cyberaanvallen hiervan de schuld te geven en de NAVO aanleiding om de kanonnen op Rusland te richten. Rusland zal niet lijdzaam toezien wanneer zijn soevereiniteit wordt aangetast.
Net als goud en zilver levert contant geld geen rente op. Contant geld is echter veel minder resistent tegen waardedaling dan bullion. In Nederland zijn in de hele twintigste eeuw zilveren guldenmunten geslagen met daarop de beeltenis van – achtereenvolgens – Wilhelmina, Juliana en Beatrix. Door hun beeltenis op de muntstukken zijn deze gemakkelijk te herkennen en is hun waarde, die geheel wordt bepaald door het zilvergehalte, eenvoudig vast te stellen. Hier volgt een kleine greep uit munten die nog steeds verkrijgbaar zijn: zilveren Julianagulden, geslagen tussen 1954 en 1967 (waarde thans € 6); Julianarijksdaalder, geslagen tussen 1959 en 1966 (waarde € 14,50); zilveren tienguldenmunten, geslagen in 1970 en 1973 (waarde € 25); zilveren 50-guldenmunten, met de beeltenis van Beatrix, waarvan de laatste geslagen is in 1998 (waarde € 30). 1999 is het laatste jaar waarin tientjes zijn gemunt (waarde € 17). Tussen 2002 en 2007 zijn 5- en 10-euromunten geslagen (zilverwaarde thans respectievelijk € 15 en € 23).
Net als bij aandelen schommelt de prijs van edelmetalen dagelijks, soms met vele procenten. Niet zelden fluctueert de prijs van week tot week met 10%. Naast goud en zilver zijn ook platina en palladium in munten en baren te verkrijgen. Edelmetaalwinkels verzorgen zowel verkoop als inkoop. Gouden en zilveren munten vormen een bescherming tegen inflatie en doen dienst als onderhands baar geld in tijden van nood en ontwrichtingen, wanneer leven vooral een kwestie van overleven is.
De schrijver van dit artikel heeft geen enkele connectie met of belangen in edelmetaalwinkels en andere -bedrijven.
Wat vertel ik mijn medemens?
- Gouden en zilveren munten en baren voldoen aan de definitie van geld, maar zijn geen wettig betaalmiddel. Edelmetaalwinkels verzorgen de verkoop en inkoop.
- Gouden en zilveren munten doen dienst als onderhands baar geld in tijden van nood en ontwrichtingen.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
