George van Houts
Jan: Goedemorgen! Ik kom voor een vergunning voor een dakkapel. Ik heb het formulier ingevuld, zoals op jullie website stond. Hier, kijk maar!
Mevrouw Van der Regel: Goedemorgen, meneer. Hebt u een afspraak?
Jan: Een afspraak? Nee, ik dacht dat ik gewoon kon langskomen. Het is maar een klein dingetje.
Mevrouw Van der Regel: Protocol 4.2.1: Alle aanvragen vereisen een afspraak via ons online portaal. Zonder afspraak kan ik u niet helpen. Volgende!
Jan: Maar ik heb geprobeerd online een afspraak te maken! De site zei dat ik eerst moest inloggen met DigiD, maar mijn DigiD is verlopen omdat ik een nieuw paspoort heb. En om een nieuw paspoort te krijgen, moet ik… inloggen met DigiD.
Mevrouw Van der Regel: Meneer, dat is uw verantwoordelijkheid. Protocol 7.3: Burgers dienen hun identificatiemiddelen up-to-date te houden. Anders kunnen we geen diensten verlenen. Ik raad u aan om formulier ID-Rev-2025 in te vullen en dat op te sturen naar afdeling Identificatie.
Jan: (gefrustreerd) Oké, oké. Waar vind ik dat formulier?
Mevrouw Van der Regel: Op onze website, natuurlijk. Maar om het te downloaden, moet u ingelogd zijn met DigiD.
Jan: Dit is een vicieuze cirkel! Dit is Kafka!
Mevrouw Van der Regel: Kafka? Dat is literatuur, meneer. En een cliché. Kafka dit, Kafka dat. Wij doen aan procedures. Volgende!
Een oudere dame schuifelt naar voren. Ze heeft een wandelstok en een tas vol papieren.
Oma Betsie: Excuseer, juffrouw. Ik wil mijn AOW-gegevens wijzigen. Mijn adres is veranderd.
Mevrouw Van der Regel: Hebt u een afspraak?
Oma Betsie: Een wat? Ik ben 82, kind. Vroeger kwam je gewoon binnen, moest je even wachten en kreeg je gewoon een stempel.
Mevrouw Van der Regel: Protocol 9.1: Senioren krijgen geen uitzondering. Iedereen moet zich aan de regels houden. Anders stort het systeem in.
Oma Betsie: (bits) Stort het in jongedame? Het is al ingestort! Ik wacht al drie maanden op een reactie op mijn vorige brief. En nu moet ik een afspraak maken? Met wat, een computer? Ik heb nog een draaischijftelefoon in de gang hangen! Dat we dit nog pikken!
Jan: Zie je wel? Het is niet alleen ik. Deze protocollen maken ons allemaal gek. Ik wilde gewoon een dakkapel bouwen om meer licht in huis te krijgen, en nu zit ik vast in een nachtmerrie van formulieren.
Mevrouw Van der Regel: Meneer, protocollen zijn er om orde te scheppen. Zonder zou het chaos zijn. Stel je voor: mensen die zomaar vergunningen krijgen!
Jan: Chaos? Dit ís chaos! Kijk naar die wachtrij. Die man daar wacht al twee uur omdat zijn parkeerboete-formulier niet in drievoud was.
Een collega-ambtenaar komt aanlopen met een koffiemok. Hij is kaal, met een das die scheef hangt.
Meneer Stempel: Collega, heb je even? Ik heb een probleem met protocol 12.4. Een burger wil een huwelijksakte, maar zijn geboorteakte is niet digitaal gescand.
Mevrouw Van der Regel: Weet je dat nu nog niet? Volgens subprotocol 12.4.b moet je hem doorverwijzen naar afdeling Archief.
Maar eerst moet hij formulier Scan-Req invullen, en dat vereist een afspraak.
Meneer Stempel: Maar afdeling Archief is gesloten op maandagen vanwege protocol 5.6: Maandag is administratiedag.
Jan: (lacht hysterisch) Hoor je dat, Oma? Ze hebben een protocol voor het niet werken op maandag!
Oma Betsie: In mijn tijd noemden we dat luiheid. Nu is het een protocol. We moeten in opstand komen. Net als in 1980. Geen woning geen kroning! Lak aan het protocol. We stonden zij aan zij op de barricaden. Wat is het volgende? Protocol voor ademhalen?
Mevrouw Van der Regel: (geïrriteerd) Dat is niet grappig. Protocollen beschermen ons. Zonder procedures zouden ambtenaren zoals ik overwerkt raken.
Meneer Stempel: Overwerkt? We doen niks anders dan protocollen volgen! Gisteren moest ik een hele dag VOLGENS HET PROTOCOL vinkjes zetten in vakjes op formulieren die vervolgens naar een andere afdeling gaan om opnieuw VOLGENS HET PROTOCOL afgevinkt te worden. AARGH!
Richt zich tot alle wachtenden
Ziet u? Zelfs wij lijden eronder. Het is een verlammend systeem. Ik voel me als een vlieg in een spinnenweb, maar het web is gemaakt van rode tape.
Mevrouw Van der Regel: (zachtjes) Dat is een hele rare vergelijking. En sst! Niet zo hard. Protocol 1.1: Ambtenaren mogen geen kritiek uiten op het systeem. Anders volgt een waarschuwing.
Meneer Stempel: (fluistert terug) Te laat. Ik heb al drie waarschuwingen omdat ik een keer een formulier vergat te kopiëren in quadruplicaat.
Oma Betsie: Quadru-wat? In mijn tijd hadden we één papier, en dat was genoeg. Nu moet alles in viervoud, en dan nog digitaal. Mijn kleinzoon helpt me met die computer, maar hij zegt dat de site crasht als je op “verzenden” klikt. We zouden in opstand moeten komen.
Jan: Precies! Laatst probeerde ik een subsidie aan te vragen voor zonnepanelen. Groen, milieuvriendelijk, toch? Maar nee: Eerst formulier Eco-Sub-1, dan goedkeuring van afdeling Milieu, dan inspectie volgens protocol 8.2, en ondertussen loopt de deadline af omdat de postbode staakt vanwege… protocollen over verplichte bezorgroutes!
Mevrouw Van der Regel: Maar het is voor de veiligheid! Stel dat uw dakkapel instort omdat we niet alle checks deden?
Jan: Instorten? Het is een klein raampje! Niet de Eiffeltoren. En ondertussen betaal ik belasting voor dit circus.
Meneer Stempel: Belasting? Dat is een heel ander departement. Protocol 3.7: Doorverwijzen naar Belastingen voor fiscale vragen.
Jan: (applaudiseert cynisch) Haha! Dit is beter dan cabaret! Ik kom hier vaker. Gratis komedie.
Plotseling gaat de telefoon. Mevrouw Van der Regel neemt op.
Mevrouw Van der Regel: Gemeentekantoor, afdeling Vergunningen. Ja? … Een spoedgeval? Protocol 10.1: Spoedgevallen vereisen formulier Spoed-Req, ingevuld in drievoud. … Nee, geen uitzondering. … Goedendag.
Oma Betsie: Wat was dat?
Mevrouw Van der Regel: Iemand wiens toilet overstroomt. Staat al anderhalve meter rioolwater. Maar zonder formulier kunnen we geen hulpdiensten sturen.
Oma Betsie: Anderhalve meter rioolwater!? En jullie wachten op papierwerk? Dit is waanzin!
Meneer Stempel: Welkom in ons leven. Ik droom ’s nachts van protocollen. Vannacht droomde ik dat ik vastzat in een oneindige draaikolk van rode tape.
Mevrouw van de Regel: Ik vind het een rare vergelijking.
Oma Betsie: (vastberaden en bloedserieus) Laten we een revolutie starten. Geen protocollen meer! Gewoon gezond verstand.
Mevrouw Van der Regel: (speelt mee en doet of ze schrikt) Revolutie? Protocol 2.5: Meld alle oproepen tot opstand aan de directie.
Meneer Stempel: (lacht en dan overdreven acterend) Te laat, collega. Oma, ik denk dat ik meedoe! Hij rukt zijn das af. Geen protocollen, en we zijn vrij!
Jan: (vindt het een leuke grap) Ja! Stel je voor: Ik krijg mijn vergunning in vijf minuten. Oma haar AOW-wijziging per telefoon. En jullie kunnen eindelijk koffie drinken zonder formulier Koffie-Pauze!
Oma Betsie: (raakt opgewonden) Maar hoe beginnen we? Zullen we extreem grof geweld gebruiken?
Mevrouw Van der Regel: (giechelt, en dan ondeugend) Nou… oma, volgens protocol 11.9 moet een extreem geweldadige revolutie eerst worden aangevraagd via formulier Extreme-Violence-Rev-Start.
Nu, wie maakt de Molotov Cocktails?
Iedereen barst in lachen uit. De wachtrij sluit zich aan, en het kantoor vult zich met gelach. Maar Oma Betsie niet…
Oma Betsie: (is in vuur en vlam geraakt) Geweldadige Revolutie! Dood aan de Staat!
(staat op een stoel haar stok te zwaaien) Mag ik al iemand slaan? Sturen ze de M.E.? 1980 Blauwburgwal! Kom maar op! Ik ram ze allemaal in elkaar! Op de barricaden! Ik schop ze kapot! All Cops Are Bastards! M.E. WEG ERMEE! M.E. WEG ERMEE!
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via