De versnipperde erfenis van Pim Fortuyn, de premier die Nederland niet heeft gekregen

Met zijn kritiek was Fortuyn zijn tijd vooruit. Hij schreef boeken die bestsellers werden. Hij publiceerde aan de lopende band columns in De Volkskrant en Elsevier Magazine. Rond 2000 was hij uitgegroeid tot een vooraanstaande mediafiguur. Hij trok volle zalen met zijn kritiek op de bestaande partijen die volgens hem nog weinig voorstelden. De maatschappelijke basis onder de partijen viel weg als gevolg van de ‘ontzuiling’. Links, rechts, christelijk of socialistisch, het deed er steeds minder toe. Samenhangende visies op het grote geheel vielen weg. Daarmee verlaagden de politieke partijen zich tot ‘kiesverenigingen’ voor een kleine elite, waar baantjesjagers op zoek naar nieuwe functies zich konden aanmelden. De ‘gewone man’ voelde zich gepasseerd. Dit alles werd scherp ingezien door Fortuyn, die in het gat sprong dat de VVD aan de rechterzijde had laten ontstaan. Volgens Fortuyn leefde bij veel kiezers behoefte aan een nieuwe, realistische partij die traditioneel rechtse standpunten zou vertolken. Hiermee zou de strijd kunnen worden aangebonden met het CDA, in die tijd de grootste partij.

Fortuyn was zeker niet bij alle kiezers geliefd. Zijn kansen stegen snel toen hij duidelijk sprak over immigratie, tot dan toe een echt taboeonderwerp. Zijn taal kon hard zijn. Fortuyn zei: “De islam is een onderontwikkelde en achterlijke cultuur. Deze veroorzaakt een moeilijk integratieprobleem. Ik wil dit probleem niet onder het tapijt schuiven, zoals links en extreem-links willen. Ze zijn de vijfde colonne in ons land. Ze staan helemaal niet voor onze culturele waarden. Er is een voortdurende onderschatting van de problematiek. Decennialang hebben GroenLinks en de PvdA verboden om te discussiëren over problemen van de multiculturele samenleving. Ze hebben ook verboden om statistisch te meten wat de problemen waren. Echt problematisch zijn de mensen met een islamitisch-agrarische achtergrond omdat ze een cultuur hebben die op veel essentiële punten haaks staat op de onze.”

Minstens even hard was het standpunt van Fortuyn over de aanschaf van een nieuw type gevechtsvliegtuigen. Dit stond bekend als F35 oftewel JSF (Joint Strike Fighter). Fortuyn vond de JSF te kostbaar en overbodig. De helft van de Tweede Kamer dacht er net zo over. Hij liet de Amerikaanse ambassadeur, Clifford M. Sobel, weten dat hij, eenmaal premier, van plan was de land- en luchtmacht helemaal op te doeken. De hoofdtaak van Sobel was het doordrukken van de JSF-deal. Intussen had Fortuyn een eigen partij, de LPF, opgericht. In de peilingen schoot de LPF omhoog. Dit vergrootte de kans dat Fortuyn, na een verkiezingszege, zou aantreden als de nieuwe premier. In de haast had Fortuyn onduidelijke personen op de kandidatenlijst van de LPF gezet. Onder hen is Mat Herben, een overtuigd voorstander van de aanschaf van de JSF. Binnen de LPF dreigde chaos, het was onduidelijk of Fortuyn zijn mensen in de hand kon houden. In het boek van Ine Veen over de moord op Fortuyn staat op pagina 337 te lezen dat aan Herben op een Zwitserse bankrekening een bedrag van $ 200.000 is betaald als beloning voor zijn lobbywerk voor de JSF.

De verdiende kans om zich te bewijzen als politiek vernieuwer is Fortuyn onthouden. Hij is de dag voor de verkiezingen in mei 2002 om het leven gebracht. De officiële visie is dat de moord gepleegd werd met een Star M-43 Firestar en het werk was van Volkert van der Graaf. Deze Van der Graaf heeft na zijn daad slechts elf jaar in de gevangenis gezeten. Nieuw onderzoek wordt tegengehouden door de Nederlandse Justitie. Nog in 2025 kwam dit ter sprake toen bekend werd dat het DNA van Van der Graaf niet te vinden is op het moordwapen. Hoe Van der Graaf in het bezit van dit wapen is gekomen, blijft een raadsel. Van der Graaf trekt een lange neus. Hij zal zich binnenkort in het buitenland vestigen, ongetwijfeld met behoud van een sociale uitkering. Fortuyn was het slachtoffer van de eerste politieke moord in Nederland sinds 1672, toen de gebroeders De Witt werden omgebracht. Helaas werd de realiteit door Pim Fortuyn onvoldoende begrepen. Hij wees beveiliging af, omdat hij ervan uitging dat het allemaal zo’n vaart niet zou lopen. Het veilige en gezellige Nederland waarin Fortuyn opkwam, bestaat niet meer.

Alleen lafaards kunnen beweren dat de moord op Fortuyn moet worden gezien als een ‘blessing in disguise’ omdat hiermee is voorkomen dat risico zou zijn ontstaan voor Nederlandse onderdanen in ‘risicolanden’. De erfenis van Fortuyn is versnipperd. Brokstukken van het programma van de LPF zijn terug te vinden in de acties van FVD, JA21, BBB en NSC. Helaas is de LPF voorgoed verdwenen. Het oude systeem drijft weer naar boven omdat er voor Pim Fortuyn geen opvolger is.