Olifant-blindheid

In werkelijkheid was ISIS, een collectie van misdadige extreem soennitische jihadisten-groepen, een clandestiene schepping van de CIA. Dat feit was indertijd al tot een deel van de reguliere media doorgedrongen. Een merkwaardige situatie was ontstaan waarin Amerikaanse strijdkrachten die tegelijkertijd in Syrië opereerden, soms slaags raakten met de gelederen onder controle van hun clandestien opererende landgenoten. Onder Obama werd een deel van die extreem-islamitische huurlingen gepresenteerd als de ‘gematigde oppositie’, en met een miljarden kostende operatie, genaamd Timber Sycamore, voorzag de CIA hen van training en inlichtingen om Assads regering omver te werpen.

Het soennitische Saoedi-Arabië was sterk tegen deze gewelddadige extremisten gekant, want deze misdadigers schonden islamitische heiligdommen, en in 2017 werd zelfs een complot voor het bombarderen van Mekka verijdeld.

Een belangrijk onderdeel van het veronderstelde bewijsmateriaal over de ‘wrede tiran’ Bashar al-Assad waren de fantasieën van het bestoken van zijn eigen bevolking met sarin en andere soorten gifgas. Toen het hoofd van de OPCW, de internationale instantie die schendingen van het verbod op chemische wapens controleert, daarin niet wilde meegaan, werd hij tot aftreden gedwongen met Washingtons waarschuwing dat men wist ‘waar hij en zijn kinderen woonden’. De OPCW, met haar hoofdkwartier in Den Haag, is sindsdien niet langer een betrouwbare, onpartijdige organisatie. Dit was destijds ook doorgedrongen tot een aantal aanbieders van nieuwsvoorziening die afweek van de officiële berichtgeving. Maar de leugens over Assad die de Syriërs vergiftigt, beleven nu een tweede leven, en bijvoorbeeld onze minister van Defensie Ruben Brekelmans kwam op tv weer met dat verhaal aanzetten.

In deze tijd waarin wereldschokkende gebeurtenissen de aandacht trekken van ook mensen die normaliter het wereldgebeuren onverschillig langs zich heen laten gaan, lijken de propagandaleugens dikker te zijn gezaaid dan normaal. We zagen dat in de nasleep van de verkiezingsoverwinning door Donald Trump, en in het commentaar over Ruslands nieuwe wapen dat een kernoorlog minder waarschijnlijk maakt; maar het uiteenvallen van Syrië biedt de meest markante voorbeelden.

Abu Mohammad al-Julani, leider van HTS (Hayat Tahrir al-Sham), de nu dienende paraplu voor CIA-huurlingen, heeft zich voor westerse media mogen etaleren als een redelijk persoon die diversiteit wil aanmoedigen en opkomt voor vrouwenrechten, vrijheid van religie, en zo ongeveer de hele woke agenda. De met hem gelieerde jihadistische milities hebben in Damascus de westerse pers uitgenodigd om te laten zien wat er in het ‘bevrijde’ Syrië allemaal naar boven is gekomen. Dit is beloond in de reguliere gevestigde westerse media. De NRC schrijft dat de scholen weer open zijn, en dat kerkdiensten onbelemmerd doorgaan. In werkelijkheid worden er in Damascus hoofden afgehakt, mogen vrouwen hun huizen niet uit, en wordt de patriarch van de grootste van de christelijke kerkgenootschappen door een van de rivaliserende milities gezocht om “zijn oren en baard af te snijden en hem daarna te onthoofden”.

Ver verwijderd van het voorstellingsvermogen, het begripsvermogen, van de westerse reguliere media is de aard van de Syrische natie zoals opgetekend door mensen die er woonden of het met tussenpozen serieus hebben onderzocht. Syrië was meer dan een natie: het vertegenwoordigde een in sommige opzichten uitzonderlijke beschaving. Deze werd gekenmerkt door de grote harmonie en een algemeen gemeenschappelijk sentiment dat bestond onder de uitzonderlijk grote verscheidenheid van religieuze groeperingen. Dat alles werd door Bashar al-Assad – met een alawitische achtergrond en die zelf een seculiere levensbeschouwing had – beschermd. Geheel tegengesteld aan wat in de propaganda in 2011 werd – en nu opnieuw en nog nadrukkelijker wordt – beweerd door Assad af te schilderen als een wrede tiran, was Assad in de meeste delen van Syrië geliefd als redder van de Syrische maatschappelijke structuur.

Des te meer omdat zijn resoluut afwijzen van een neoliberale economische aanpak de gemiddelde Syriër grote voordelen bracht van gratis gezondheidszorg – door de WHO aangemerkt als een van de beste in de Arabische wereld – tot gratis onderwijs waardoor analfabetisme onder mannen zowel als vrouwen was teruggebracht tot minder dan 10%.

Dit is een volkomen andere lezing van de werkelijkheid dan bijvoorbeeld een prominent auteur in de alternatieve media, Doug Casey, het presenteert, sterk beïnvloed door de meer erudiete aspecten van de gangbare propaganda waarmee de ‘burgeroorlog’-notie ingang kon vinden. Hij stelt terecht dat Syrië een kunstmatig land is, ontstaan met het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk na de Eerste Wereldoorlog. Het werd in de salons van Europa samengesteld, zonder rekening te houden met lokale etnische of religieuze gevoeligheden. “Het is een van de slechtst mogelijke kandidaten om een natiestaat te zijn.” Waar Casey als westerse intellectueel heel typisch geen rekening mee houdt is de tussenkomst van een bevolking die zich niet machteloos opstelt ten opzichte van wat externe machten erover hebben beslist. Hier hebben wij een Nederlands equivalent hard nodig voor het Engelse begrip ‘agency’.

Ik wil u vragen om even stil te staan bij de vraag hoe het moet zijn voor de gemiddelde inwoner van Syrië, die op de eigen beschaving rekende, en nu het slachtoffer is geworden van een, in laatste instantie, Amerikaans en ook Brits initiatief tot de verwoesting daarvan.

Zoals hierboven opgemerkt ligt de propaganda er in deze dagen dikker bovenop dan normaal. Maar tegelijkertijd is er een tegengesteld proces gaande, iets wat we in drie artikelen onder de rubriek (Voorgeschreven) Werkelijkheid hebben geplaatst. Wat tussen de haakjes staat is bij deze voorbeelden geheel of gedeeltelijk weggevallen.