Jeroen van den Berg
Een bekende afleidingsmethode is de sneeuwstorm- of brandhaardstrategie. Hierbij wordt bewust verwarring gezaaid om serieuze beschuldigingen te verdoezelen. Door een lawine van valse beweringen en overdreven verhalen los te laten op het publiek, wordt het moeilijk om werkelijkheid van fictie te onderscheiden. Kritische onderzoeken naar bijvoorbeeld wangedrag worden op deze manier afgebogen naar een breed scala aan concurrerende samenzweringsverhalen. Deze kunnen zo wild, buitensporig of belachelijk zijn dat beschuldigingen die waarschijnlijk de werkelijkheid eer aan doen, worden bedolven onder een enorme lawine van onwaarheden over vergelijkbare thema’s. Dit heeft een aantal belangrijke effecten. Er wordt als eerste twijfel gezaaid. Wanneer mensen worden geconfronteerd met een stortvloed aan uiteenlopende verhalen, verliezen ze vaak het overzicht en ontstaat er verwarring over wat waar kan zijn en wat niet. Hierdoor kunnen de terechte beschuldigingen aan geloofwaardigheid inboeten, omdat deze tussen de vele onwaarheden worden weggedrukt. Een mooi voorbeeld zijn de verschillende ‘verslagen’ rondom het opblazen van de Nord Stream 2-pijplijn. Daarnaast is in dit voorbeeld ook een aspect van zegeviering van de echte daders op te merken.
Bovendien komt het ook voor dat door een belachelijk of overdreven relaas de geloofwaardigheid van klokkenluiders en journalisten die schandalen aan het licht willen brengen, wordt aangetast. Door zoveel mogelijk verzinsels te verspreiden kan de gevestigde orde tijd winnen terwijl serieuze onderzoeken vertraging oplopen. Het steeds maar uitstellen door onze overheid van onderzoek naar de oorzaken van oversterfte is hiervan een treffend voorbeeld. De publieke aandacht kan dan sneller verschuiven naar andere onderwerpen, waardoor de druk op de betrokkenen afneemt. Door verspreiding van concurrerende theorieën ontstaan verschillende kampen die elkaars uitleg bevechten, wat leidt tot polarisatie van de samenleving. Dit verdeelt de aandacht en zorgt ervoor dat mensen minder geneigd zijn om zich te verenigen rond een gedeelte van de waarheid. Ook de ‘wakkeren’ worden op deze manier tegen elkaar uitgespeeld.
Gepromote oppositie als afleiding
Gepromote oppositie of gecontroleerde (ongevaarlijke) oppositie is een middel waarmee de machthebbers opzettelijk bepaalde oppositiegroepen of -figuren ondersteunen of zelfs creëren. Deze ‘oppositie’ biedt een uitlaatklep voor ontevredenheid, maar zal uiteindelijk de status quo niet bedreigen, omdat ze binnen bepaalde grenzen wordt gehouden. Het kanaliseren van onvrede is een erg effectieve methode, omdat het ervoor zorgt dat burgers zich aansluiten bij een beweging die weinig of geen echte verandering bewerkstelligt. Dit helpt om de onrust onder controle te houden en voorkomt dat mensen zich organiseren in groepen die daadwerkelijk een bedreiging voor de overheid vormen. Ongevaarlijke oppositie dient ook om bepaalde informatie te filteren of te verzwakken. Wanneer de oppositie nauw verbonden is met de macht, wordt ze gebruikt om kritische vragen te vermijden en ongemakkelijke feiten te maskeren. Dit proces zien we dagelijks bij de debatten in de Tweede Kamer.
Daarnaast kan de gepromote oppositie het publiek laten geloven dat er ruimte is voor kritiek en debat, wat kan bijdragen aan de schijn van legitimiteit van machthebbers. Dit geeft dan de indruk van een democratische en pluralistische samenleving, terwijl de werkelijke macht in handen blijft van dezelfde groepen. In Nederland zijn de BBB van Caroline van der Plas en de NSC van Pieter Omtzigt hiervan goede voorbeelden. Binnen de ‘wakkere’ wereld van internationale influencers is Candace Owens een interessant voorbeeld en een leidende figuur in de gepromote oppositie. Zij heeft binnen korte tijd grote populariteit gekregen met o.a. video’s over de controversiële hypotheses dat de vrouw van de Franse president Macron eigenlijk een man is en dat het NASA-ruimteprogramma ontstaan is op basis van satanisme.
In Nederland kunnen we de YouTubekanalen van De Nieuwe Wereld en blckbx rekenen tot de ongevaarlijke oppositie. Het leidt tot afleiding en brengt de werkelijke agenda van het misdaadsyndicaat niet in gevaar.
Brood en spelen
‘Brood en spelen’ is een concept dat zijn oorsprong vindt in het oude Rome, waarbij de keizers voedsel (brood) en vermaak (spelen) aan het volk boden om het tevreden te houden en de aandacht af te leiden van politieke problemen. De term impliceert dat als mensen voorzien worden van basisbehoeften en vermaak, ze zich minder zullen bezighouden met serieuze kwesties of minder kritisch zullen kijken naar de politieke en maatschappelijke problemen.
Propagandisten kunnen de aandacht van het publiek richten op triviale en emotioneel aantrekkelijke onderwerpen. Dit gebeurt door de massa te overladen met entertainment, zoals reality-tv, sport en popmuziek. Dit bevordert escapisme, waardoor mensen minder geneigd zijn de status quo te bevragen. Daarnaast is het zeer doeltreffend om de aandacht te vestigen op schandalen en sensationele gebeurtenissen die eigenlijk weinig invloed hebben op het grotere verband van maatschappelijke problemen. Bovendien kan door nationale trots en symbolische successen, zoals sportoverwinningen of culturele prestaties, een gevoel van eenheid gecreëerd worden dat mensen bindt, terwijl de aandacht wordt afgeleid. Het opbouwen van een extern vijandbeeld is zeer succesvol als afleiding. Door mensen te wijzen op een vermeende dreiging, zoals door een andere natie of bepaalde groep binnen de samenleving, wordt de aandacht omgebogen en het volk gemanipuleerd. De demonisering van Rusland is hiervan een overduidelijk voorbeeld.
Tavistock Institute
Deze organisatie is van groot belang geweest in het ontrafelen van de complexiteit van menselijk gedrag, social engineering (manipuleren van menselijk gedrag) en het beïnvloeden van massagedrag en perceptie. Het instituut werkte clandestien samen met de inlichtingendiensten om psychologische manipulaties in de praktijk te brengen en te verfijnen. Baanbrekend was de ‘drie-fasen-reactie’-methodiek die de organisatie ontwikkelde voor het geval van een grote (gefingeerde) crisis. De eerste fase behelst de staat van ‘oppervlakkigheid’.
- Het artikel gaat hieronder verder -
Het cartoonboek bevat een bonte verzameling van de beste, scherpste, mooiste en meest treffende cartoons uit Gezond Verstand.
Je maakt kennis met de cartoonisten, die je vervolgens meenemen in het creatieproces en stap voor stap laten zien hoe de cartoons tot stand komen. Waar komen de ideeën en inspiratie vandaan? Welke materialen gebruiken ze en wat vinden ze het mooiste en moeilijkste aan hun vak?
Normaal €42,50 voor abonnees €39,50
Hierbij wordt het volk in een toestand van verwarring gehouden waarbij oorzaken van de crisis bewust niet worden geïdentificeerd. Deze fase kan zo lang duren als de machthebbers nodig achten. Fase twee wordt ‘fragmentatie’ genoemd. Hierbij slaat de paniek toe en valt de sociale cohesie uit elkaar. Er ontstaan dan kleine groepen die verschillende attitudes en overtuigingen vormen, ondersteund door mediamanipulaties. Niemand krijgt de waarheid te horen en mensen worden onderling verdeeld en gefragmenteerd. De laatste fase heet ‘dissociatie’: hierbij zijn mensen zo getraumatiseerd door de (valse) gebeurtenissen dat ze blokkeren en alle hoop verliezen. Deze laatste fase zorgt ervoor dat mensen toestaan dat hun vrijheden worden weggenomen. Vormen van deze drie fasen hebben we gezien in de gefabriceerde Covid-crisis.
Voorspelbare critici
Het establishment houdt controle over de media en grote platforms om precies te beslissen welke personen het meest prominent en zichtbaar publieke tegenstanders zullen worden. Dit betekent dat niet alle kritische stemmen evenveel kans krijgen om door te dringen tot het grote publiek. In plaats daarvan kunnen de machthebbers, door hun controle over de media, kiezen welke opposanten op de voorgrond treden en welke daar weg worden gehouden. In ons land is Forum voor Democratie een politieke partij die bewust vrijwel geen zendtijd krijgt bij de reguliere media. Zij worden gezien als een echte bedreiging en daarmee gemarginaliseerd en belachelijk gemaakt. Op deze manier bereikt hun boodschap het grote publiek niet. Daarnaast worden ze bewust in diskrediet gebracht door middel van gerichte mediacampagnes en rechtszaken.
Door bewust gematigde of voorspelbare critici naar voren te schuiven kan de gevestigde orde ervoor zorgen dat de ‘oppositie’ controleerbaar en beheersbaar blijft. Deze critici uiten misschien wel kritiek, maar zullen niet tot de kern van de macht doordringen of deze fundamenteel bedreigen. Dit soort oppositie creëert de illusie van vrijheid en open debat, zonder daadwerkelijk een risico te vormen. In Nederland is de PVV hier een duidelijk voorbeeld van. Daarnaast kan er gekozen worden om juist tegenstanders te promoten die controversieel zijn of een zwak moreel profiel hebben. Dit maakt het gemakkelijker om hen in diskrediet te brengen wanneer dat nodig is, en hun aantrekkingskracht op een breder publiek te reduceren. Wanneer zo iemand als ‘dé oppositieleider’ wordt gezien, wordt de echte oppositie indirect ondermijnd, omdat het publieke debat zich vooral rond deze persoon en zijn of haar reputatie gaat concentreren. Tijdens de laatste Tweede Kamerverkiezingen is deze methode heel bewust toegepast bij Geert Wilders. Hij is in deze rol geduwd door de reguliere media en de peilingbureaus.
Wat vertel ik mijn medemens?
- Machthebbers zaaien bewust verwarring om serieuze beschuldigingen te verdoezelen.
- Brood en spelen: mensen bewust voorzien van basisbehoeften en vermaak om zo de aandacht af te leiden van politieke en maatschappelijke problemen.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
