Pakjesdag (5 december) bedorven door aftakelend PostNL

Pakjesdag (5 december) bedorven door aftakelend PostNL

Een droevig verhaal schuilt achter pakjesdag. In Nederlandse woonkamers wordt ‘pakjesdag’ gevierd met vreugde en jolijt op 5 december. Maar bij de pakketdienst van PostNL staat die dag in het teken van droefenis. Het gaat slecht met de afdeling pakketbezorging, die 70% van de omzet vormt. Dagelijks bezorgen de 26.000 medewerkers van PostNL ruim 1,1 miljoen pakketten. De groei is eruit. Het volume stagneert. De stemming op de werkvloer is somber. In geld uitgedrukt duikelde het vervoer van pakketten vorig jaar met 20%. Nog triester is het gesteld met de 7 miljoen brieven die PostNL dagelijks rondbrengt. Daar wordt fors op toegelegd. Naast de financiële pijn is er ook lichamelijk leed. Er worden veel hondenbeten gemeld. Onlangs voerde de Arbeidsinspectie een controle uit bij de sorteercentra van PostNL. Het bleek dat kisten van 24 kilo handmatig worden getild. Er wordt voor dit werk gebruikgemaakt van uitzendkrachten en mensen uit de sociale werkvoorzieningen.

Permanente onrust en vertraging

Daarnaast heeft de postbezorging zwaar te lijden onder eindeloze reorganisaties in opdracht van de bovenbazen. Er heerst permanente onrust. Pakketten worden met vertraging bezorgd. De werkdruk wordt almaar hoger. Veel teamleiders haken binnen enkele maanden af. Het middenkader valt weg, de postbodes moeten zelf zorgen voor het indelen van hun dagelijkse werk. De regelmaat in de postbezorging loopt in het honderd. De aandelenkoers van PostNL is al jaren belabberd. Toen het bedrijf werd geprivatiseerd, werden gouden bergen beloofd. Dat is op niets uitgelopen. Een Tsjechische roofridder, Daniel Kretinski, heeft zich inmiddels eigenaar gemaakt van een derde gedeelte van PostNL. Hij wil PostNL samenvoegen met het eveneens zieltogende Britse Royal Mail, waarvan hij mede-eigenaar is. Zijn eerste miljard heeft Kretinski binnengehaald met gescharrel in wankelende staatsbedrijven in Oost-Europa die na de val van de Muur voor een appel en een ei te koop waren. In de categorie van oud roest lijkt nu ook PostNL beland. 

Tien jaar een miljoen voor Herna Verhagen

Verbijsterend is de positie van Herna Verhagen (jaarsalaris 1 miljoen) die al tien jaar de topmanager is van PostNL. Zij is eindverantwoordelijk. Ze is medeauteur van het partijprogramma van de VVD. Ze is een typisch voortbrengsel van de kille Rutte-school. Herna laat zich kennen als een ideoloog die meedoet met Agenda 2030. Ze zal ongetwijfeld goedkeuring van haar politieke vrienden krijgen om de toegestane ‘bezorgtijd’ op te rekken van 24 naar 48 uur. Ze wil de post minder vaak laten bezorgen. Nu nog moet elke post dagelijks worden bezorgd. Nog steeds komt 80% op tijd aan. Het lijkt alsof echte prestaties moeten wijken voor droomkastelen. Onlangs begon Herna een grote campagne voor nieuwe doelstellingen. Ze belooft dat PostNL haar vrachtwagens zal vervangen door elektrisch materieel. Ook op andere manieren zal PostNL haar steentje bijdragen aan een ‘circulaire economie’. Daarbij inbegrepen het hergebruik van oude spullen en veel geloof in vage doelstellingen voor een betere mensheid. Het lijkt onwaarschijnlijk dat haar toekomstige chef Kretinski hierom zit te springen. De man koopt aan de lopende band in heel Europa bedrijven op, hierbij de Franse kwaliteitskrant Le Monde. Met even groot gemak dumpt hij zijn aanwinsten. De man staat bekend om zijn zwijgzaamheid en betonnen hardheid. Voor PostNL zal hij niet veel compassie voelen. Niemand in Den Haag is alert. Er zijn geen Kamerleden die waarschuwen voor het gevolg van de dreigende uitverkoop van alweer een Nederlands topbedrijf. Concurrenten als DHL en FedEx krijgen het makkelijk.

Pakketpost via kluisjes en afhaalpunten

Herna heeft bedacht het tij te keren door de pakketpost te laten verlopen via een netwerk van kluisjes en afhaalpunten. Ze wil dat de klant zijn handen uit de mouwen steekt. Betere kans voor de concurrentie is er niet. Mocht PostNL inzakken, dan zullen buitenlandse tech-reuzen zoals Google en YouTube winnen. Hoe beroerder het gaat met het verspreiden van het gedrukte woord, des te machtiger worden de digitale monopolies waar niemand zicht op heeft. In die duisternis van die mega-bedrijven zijn duizenden werknemers actief. Het is alsof iedereen die werkzaam is bij Google en YouTube verplicht is tot volstrekte zwijgzaamheid.

Het behoud van PostNL is een nationaal belang van de eerste orde. Dat was al afgebrokkeld toen de 500 postkantoren in Nederland werden gesloten. Het laatste sloot zijn poorten in 2018. Hun taak ging over naar 2.600 geselecteerde winkels. Laatst kon een vriend een pakket niet loskrijgen van de groenteboer in zijn dorp omdat hij naast zijn eigen adres en legitimatie geen QR-code kon overleggen. Veel postbezorging in Nederland geschiedt door bezorgers zonder enige kennis van de Nederlandse taal. De sociale veiligheid wordt daarmee opgeofferd. Verdwenen zijn de vertrouwde postbodes die hun wijk kenden als hun broekzak. Zij kwamen direct in actie bij misstanden. Zij ontfermden zich over huissleutels die achtergebleven waren in het slot van de voordeur. Sinds april jl. is er gelukkig een meldpunt waar postbodes kunnen rapporteren over waargenomen eenzaamheid en ellende.

Het bedrijf gaat soms ruw om met zijn mensen. Zo deed Hermien de Wit, 69 jaar, haar beklag. Op verzoek van PostNL, dat kampt met personeelstekort, bleef Hermien nog een paar jaar doorwerken. Op haar laatste werkdag bracht de teamleider het afscheidscadeau na 19 dienstjaren. Een geschenkbon van tien euro plus een doosje Merci chocolade. De teamleider trof Hermien niet thuis. Dus gooide hij het afscheidscadeau in de bus.