Franziska Zeller
De Oekraïne-oorlog bestaat momenteel uit twee oorlogstonelen: het slagveld op Russisch grondgebied in de oblast Koersk, waar in wezen de eerste door de VS aangemoedigde directe aanval op Rusland heeft plaatsgevonden, en het oude slagveld in de Donbass. In de oblast (provincie) Koersk worden de laatste Oekraïense verzetshaarden opgeruimd. Zelfs de westerse media spreken van ‘opdweilen’. De verspreiding van Oekraïense manschappen over een groot bosrijk terrein vertraagt deze operatie.
De Oekraïense verliezen zijn kolossaal. Volgens Russische gegevens zijn meer dan tienduizend Oekraïense soldaten gesneuveld en de lijsten met vernietigd materiaal zijn langer dan ooit, met tachtig vernietigde tanks en honderden andere voertuigen. Op het tweede strijdtoneel, in de Donbass, in het oosten van Oekraïne, gaan de gevechten onverstoord door met het vooruitzicht dat dit front binnenkort ineen zal storten. Uit Oekraïense bronnen is nu te vernemen dat de Donbass in wezen van geen enkel strategisch belang is. Eenzelfde reactie hadden de Oekraïners al toen zij de belangrijke plaatsen Bachmoet en Avdejevka dreigden kwijt te raken.
De politieke situatie
Niet alleen de militaire situatie van Oekraïne is zorgwekkend, ook op politiek vlak is de situatie onoverzichtelijk en chaotisch. Zelenski is bezig de regering te herstructureren. Volgens de voorzitter van zijn partij wordt nagenoeg de helft van de in functie zijnde ministers en andere hoge ambtenaren vervangen. Wat daarbij speelt, is dat Zelenski wanhopig zoekt naar een zondebok voor zijn eigen falen. Onder andere zou de minister van Buitenlandse Zaken, Koeleba, verantwoordelijk zijn voor het feit dat hij niet genoeg wapens van het Westen losgepeuterd kon krijgen.
Maar ook de Amerikanen dragen zogenaamd schuld, vooral admiraal Kirby, die de Oekraïners verbiedt om met Amerikaanse wapens Russisch gebied te beschieten – alsof dat de overwinning zou brengen. Er wordt nu een soort ‘dolkstoot in de rug’-legende geconstrueerd: alle anderen (behalve Zelenski) zijn schuldig aan de Oekraïense verliezen.
De Rada – het Parlement – aarzelt om toestemming te geven voor de door Zelenski beoogde kabinetswijzigingen. De sessies verlopen tumultueus. Er gaan geruchten dat Zelenski zijn staf heeft vervangen om een staatsgreep te voorkomen. Zelf zegt hij dat er sprake is van een periodieke herstructurering, omdat er vanwege de oorlog geen verkiezingen konden plaatsvinden.
De Ramstein-beleidsbijeenkomst
Vanaf 6 september kwam de contactgroep ter verdediging van Oekraïne bijeen – zoals gebruikelijk op de Amerikaanse vliegbasis in het Duitse Ramstein – voor de nieuwste beslissingen in het kader van steun voor Oekraïne. De hele NAVO-top was aanwezig, waaronder de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin, samen met president Zelenski, en ook dubieuze figuren als senator Lindsey Graham. Dit blijft een gelegenheid waar nog steeds de schone schijn van een mogelijke overwinning overeind wordt gehouden. Minister Austin verklaart: “We ontmoeten elkaar op een dynamisch moment. Oekraïne blijft het initiatief nemen op het slagveld. Oekraïense troepen voeren momenteel een operatie uit in de Russische Koersk-regio. Het agressieleger van het Kremlin is nu in de verdediging op eigen terrein.”
Tussen verklaringen door over de schande van Poetins diepzittende kwaadaardigheid wordt het Westen ‘voorgelicht’ over een Oekraïne dat weigert te buigen. “Rusland heeft een enorme prijs betaald voor Poetins imperiale fantasieën.”
Ook Zelenski sprak van een geslaagde actie. Hij had deze pr-actie in de Koersk-oblast nodig om aan de NAVO-partners te bewijzen dat Oekraïne nog steeds “strijdlustig” was, en hoopte daardoor eindelijk toestemming te krijgen om Amerikaanse raketten op Russische doelen af te vuren. Deze toestemming kreeg hij vooralsnog echter niet. Een paar dagen daarvoor was een Oekraïense delegatie in Washington geweest met een plan van Zelenski over hoe de oorlog alsnog te winnen was. Kiev had een lijst van tweehonderd doelen op Russisch grondgebied samengesteld, die met Amerikaanse goedkeuring en met behulp van Amerikaanse ATACMS-raketten vernietigd zouden moeten worden. In de VS lijkt een touwtrekken aan de gang te zijn tussen de neocon-haviken en meer bezonnen hogere militairen. Kiev kreeg voorlopig nul op het rekest, maar reeds een week later kwam daar verandering in. Op 11 september kwamen de Amerikaanse en de Britse ministers van Buitenlandse Zaken, Blinken en Lammy, in Kiev aan om volgens de verwachtingen deze toestemming alsnog te verlenen.
Tijdens de Ramstein-vergadering stak Zelenski het verhaal af dat hij wel vrede nastreeft, maar dat Rusland alleen door een finale vernietigende slag aan de onderhandelingstafel gedwongen kan worden. Hij riep Russische soldaten op tot inzicht te komen en een keuze te maken: “Willen jullie vrede, of willen jullie Poetin.”
De eveneens in Ramstein aanwezige senator Lindsey Graham betuigde als vanouds zijn steun aan president Zelenski en Oekraïne: “Ik ben zo’n grote bewonderaar van wat uw land heeft gedaan. Jullie proberen de Russen tegen te houden, zodat wij niet tegen ze hoeven te vechten. De Oekraïners hebben alleen meer wapens nodig om hun land te bevrijden van een verschrikkelijke invasie.” Dit werd gevolgd door de aap uit de mouw: “Ze zitten op een biljoen dollar aan mineralen, die goed zouden kunnen zijn voor onze economie.”
De drang om Oekraïne te helpen lijkt bij de meeste Europese NAVO-landen echter wat te zijn afgekoeld. Ze realiseren zich dat de Oekraïne-hulp een bodemloze put is, zien dat al de vernietigde wapens in Koersk helemaal niets hebben uitgehaald, en bovendien raken ook hun eigen voorraden uitgeput.
De Amerikaanse factor
Oekraïne handelt niet zelfstandig, maar volgt bevelen uit Washington op. Daar heerst een machtsvacuüm, waarbij partijen die een uit de hand lopende oorlog met Rusland willen voorkomen, nog steeds strijden met neoconservatieve haviken die de oorlog middels de NAVO willen voortzetten. Momenteel gaat het touwtrekken over de beslissing of Amerikaanse wapens systematisch op Russisch grondgebied ingezet mogen worden. Vooralsnog hebben noch Kirby noch Austin toestemming verleend.
In de stuurloze VS wordt Rusland weer eens als de grote zondebok afgeschilderd. Ter afleiding van binnenlandse problemen vindt een grootschalige aanval op de Russische media plaats, vooral RT zou de grote boosdoener zijn. We bevinden ons in de derde aflevering van de campagne ter voorkoming van Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. De VS lijkt de verantwoordelijkheid voor de oorlogsvoering naar Europa te willen doorschuiven. Dit werd duidelijk tijdens het bezoek van de Kiev-delegatie aan Washington, om de toekomstige oorlogsplannen te bespreken. Naast hoge Pentagon-functionarissen waren voor de besprekingen ook veiligheidsadviseurs van Engeland, Duitsland en Frankrijk uitgenodigd. De EU ontwikkelt een economisch verbond steeds meer tot een militair bondgenootschap.
De presidentsverkiezingen in november – en de daaruit volgende mogelijke beknotting van de macht van de neo-conservatieven in het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Witte Huis – kunnen uitsluitsel geven over het vervolg van dit Oekraïense drama.
Aan de Russische kant
De Russische kant van de oorlog toont een volledig andere situatie. De Russen zijn er zeker van dat ze zullen winnen. Poetin straalt optimisme uit, hoewel hij steeds meer getergd lijkt door de houding van westerse politici, die niet lijken in te zien dat de Russische rode lijn nu echt wel is bereikt. Zo onderhand lijkt een aanval op doelen in de VS en Europa haast wel de laatste optie om het Westen wakker te schudden. Het Westen heeft zijn oorlogsdoelen – het aftreden van Poetin en het uiteenvallen van Rusland in kleinere territoriale stukken – niet bereikt. Ondanks het feit dat men nog steeds vastberadenheid tentoonstelt, lijkt het Westen radeloos te zijn en hebben de neoconservatieven mogelijk beslissende invloed.
Het grote dilemma is nu met wie men eventuele vredesonderhandelingen zal voeren. Zelenski is niet herkozen als president en wordt door Poetin niet als legitieme vertegenwoordiger van Oekraïne erkend. Nog afgezien van de chaotische toestand van de Oekraïense regering, mag deze regering bovendien in feite zelf niets bepalen. Vóór de Amerikaanse verkiezingen zal de VS geen besluiten nemen. In Russische ogen hebben bestaande organisaties, zoals de VN, gefaald en moeten die eerst worden geherstructureerd, voordat ze een bemiddelende rol zouden kunnen spelen.
Anders dan verwacht, heeft de Oekraïense aanval op Russisch grondgebied Poetins positie niet verzwakt. Anders dan veel van de westerse media het afschilderen, is hij niet uit schaamte uit het openbaar verdwenen. De Russen hebben handig van de omstandigheden gebruikgemaakt om in een forse klap het Oekraïense leger verder te verzwakken.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via