Censuur en dictatuur

Tegelijkertijd veranderde het reguliere medialandschap in andere richting. Sinds enkele decennia zijn die media in toenemende mate verworden tot kanalen van steeds eenzijdiger berichtgeving. Na de aanslagen van 9-11 kwam dit proces in een eerste stroomversnelling. De groep mensen (waaronder vele wetenschappers) die bedenkingen hadden bij de beweerde toedracht van de aanslagen werd geweerd. Op journalisten die deze visie belichtten (zelfs al onderschreven ze hem zelf niet) werd in de media karaktermoord gepleegd of ze werden anderszins buitenspel gezet en zagen hun loopbaan stranden. Collega’s durfden er daarom hun handen niet meer aan te branden en zochten hun veiligheid in zelfcensuur.

Vanaf de aanvang van de corona-campagne is dit proces in een tweede, nog veel sterkere stroomversnelling terechtgekomen. Gerenommeerde wetenschappers met relevante kennis en een onbesproken staat van dienst, die kanttekeningen hadden bij de onderbouwing van het overheidsbeleid (of het gebrek daaraan), kregen bij de reguliere media de deur in hun gezicht. Hen werd simpelweg de toegang ontzegd. Hun expertise en inzichten werden volledig genegeerd. Alsof ze niet bestonden.
Na hun eerste verbijstering en verontwaardiging hierover, restte hen geen andere mogelijkheid dan hun toevlucht te zoeken in de social-mediakanalen. Maar ook daar worden ze nu in toenemende mate geweerd. Gecensureerd. Berichten van medisch specialisten, hoogleraren, artsen en goed ingevoerde verpleegkundigen, die hun visie vormen op basis van hun professionele expertise en deze onderbouwen met feitelijke en controleerbare data, worden geblokkeerd. Vaak worden hun account zonder pardon verwijderd. Recentelijk werden zeer gerenommeerde vaccinontwikkelaars, vele professoren, Nobelprijswinnaars, een directeur van een groot ziekenhuis en zelfs een gekozen Tweede Kamerlid geblokkeerd. En nog krankzinniger: de president van de Verenigde Staten. Steeds met de mededeling: ‘Dit bericht is in strijd met onze interne richtlijnen’. Waarom het daarmee in strijd zou zijn, wordt verder niet toegelicht.

Wanneer hiertegen bezwaar gemaakt wordt bij regering en overheid (en zelfs rechtbanken), om de doodsimpele reden dat censuur niet past in de vrije samenleving waarvan men beweert dat ons land dat is, wordt steevast geroepen dat social media private ondernemingen zijn die zelf hun richtlijnen mogen vaststellen en dus zelf kunnen bepalen wie en wat ze weren. Maar diezelfde social media zijn toegestaan zo goed als een monopoliepositie te handhaven en hebben inmiddels een onmisbare  maatschappelijke functie voor uitwisseling van informatie. Het gebruikte argument is dus niet valide. Het zou vergelijkbaar zijn met supermarkten, die een onmisbare functie hebben in de voedselvoorziening, toestaan dat ze klanten de toegang weigeren omdat de levensvisie van die klanten hen niet aanstaat. Of welke andere discriminatoire reden dan ook. Of de energiebedrijven. Ondanks het feit dat dit particuliere bedrijven zijn, dragen ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid en dus is het ook de verantwoordelijkheid van de overheid om de toegang ertoe de waarborgen. Het gaat immers om levensbehoeften.

Nog erger wordt het wanneer politiek en overheidsorganisaties oproepen tot censuur. Ten tijde van de lancering van dit tijdschrift waren er politici die hierop aandrongen. Recentelijk is zelfs duidelijk geworden dat de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) zich ermee bemoeit. Deze overheidsinstelling beweert dat ongewenste informatie het gevolg is van een ‘andere werkelijkheidsbeleving’ van ‘verspreiders van desinformatie’ die een ‘bedreiging voor de veiligheid’ vormen. Anders gezegd: iedereen die iets anders zegt of schrijft dan is toegestaan, is mentaal gestoord, opzettelijk ondermijnend en gevaarlijk. Hiermee wordt freedom of speech dus geassocieerd met terrorisme.
Zowel onder het publiek als in de wetenschap bestaat er inmiddels een substantiële groep die in toenemende mate bezorgd is over de schade die het overheidsbeleid aanricht aan de kwaliteit van leven en aan het leven zelf. Een groep met een ander gedachtegoed en een andere levensinstelling dan momenteel is toegestaan, getuige de verbeten censuur. Censuur die, wanneer die geen halt wordt toegeroepen, dit gehele gedachtegoed zal vernietigen en, hoe goed onderbouwd dat gedachtegoed ook is, zal uitwissen. Gedachtegoed kan immers alleen blijven bestaan als het uitgesproken en gehoord kan worden. En dat anders een onvermijdelijke dood sterft, samen met de kwaliteit van leven waar dit gedachtegoed voor staat.

Freedom of speech betekent dat mensen zelf kunnen beslissen wat ze zeggen of schrijven. Zodra een overheid of een mediabedrijf bepaalt wat is toegestaan (in welke mate dan ook), dan kunnen die mensen dat niet meer zelf beslissen. Dan wordt de regie overgenomen. En dan is er dus géén sprake meer van freedom of speech. Dan is er sprake van dictatuur.