Albert van de Ven
Over de verschillende manieren om waterstofgas te maken is het nodige bekend. Momenteel wordt het overgrote deel van dit gas uit aardgas gehaald, wat veel CO2 oplevert, waar de glastuinbouw overigens dankbaar gebruik van maakt, omdat de gewassen beter groeien wanneer er extra CO2 aan de lucht in de kassen wordt toegevoegd. De meest voor de hand liggende manier van waterstofproductie is om door middel van elektrolyse waterstof uit water te halen; de voor dit proces benodigde elektrische energie wordt dan uit het overschot aan opbrengst uit zonne- en windenergie gehaald. Verder zijn er meer dan duizend voorgestelde projecten die gericht zijn op het opschalen van waterstofgas-gebruik, die volgens het rapport echter gepaard gaan met nogal wat uitdagingen en uiteindelijk weinig tot niets aan voordelen voor het klimaat opleveren.
Waterstof is niet vergelijkbaar met aardgas
Waterstof (H2) is het kleinste molecuul dat wij kennen en heeft een aantal vervelende eigenschappen die bij grootschalig gebruik ter vervanging van aardgas, dat voor het grootste deel uit methaan (CH4) bestaat, voor grote – zo niet onoplosbare – problemen zorgen. Een van die nare eigenschappen van dit gas is dat het vrij makkelijk in de materialen binnendringt waarin het is opgeslagen en er zelfs doorheen kan lekken, een verschijnsel dat permeatie wordt genoemd. Het huidige aardgasnetwerk bestaat voor het grootste deel uit buizen gemaakt van een voor dit doel geschikte staalsoort. In het rapport wordt uitgelegd dat waterstofgas dit staal gevoeliger maakt voor scheuren, wat uiteindelijk zal leiden tot breuk, een verschijnsel dat bekend staat als ‘waterstofbrosheid’. Ook andere onderdelen in het netwerk, zoals pompen, kleppen en afdichtingen, lopen schade op, waardoor lekkages ontstaan. Die lekkages vormen volgens de onderzoekers een belangrijk probleem. Waterstof is een zeer explosief gas, veel explosiever dan aardgas, en vanwege de lage soortelijke massa zal het zich bovenin afgesloten ruimtes verzamelen. Bij onvoldoende ventilatie is er weinig nodig om het verzamelde gas tot ontploffing te brengen. Ook in de vrije ruimte is het niet onschadelijk, zo stelt het rapport, omdat het lichte gas opstijgt in de atmosfeer en daar reacties aangaat met instabiele moleculen (hydroxyl) wat leidt tot vorming van troposferische ozon en stratosferische waterdamp, beide broeikasgassen. De mate waarin dit gebeurt en hoe groot het effect is, is nog niet geheel duidelijk en hangt af van de omvang van de toepassing van waterstofgas.
Het bestaande aardgasleidingennetwerk is daarom niet geschikt voor langdurige opslag en transport van waterstof en zal daarom vervangen moeten worden, of inwendig van een coating moeten worden voorzien die ondoordringbaar is voor dit gas. Deze laatstgenoemde optie is praktisch onmogelijk, omdat het grootste deel van de buizen ingegraven is, of op de bodem van zeeën en oceanen ligt. Voor deze werkzaamheden zal overigens de doorvoer van gas voor lange tijd moeten worden verminderd, of zelfs stilgelegd, wat leidt tot enorme schade aan economieën die nu afhankelijk zijn van energie uit aardgas.
Meer nadelen ten opzichte van aardgas
Waterstofgas heeft per gewicht meer energie-inhoud dan methaan (de grootste component in aardgas) maar per volume-eenheid slechts één derde van de energie-inhoud. Dit betekent dat om aan de vraag te kunnen voldoen, de druk en stroomsnelheid door de buizen moeten worden verhoogd, wat hogere eisen stelt aan de gebruikte materialen en daarnaast meer energie vraagt, omdat hiervoor meer en krachtiger pompen nodig zijn. Ook bij opslag en transport scoort waterstofgas slechter dan aardgas vanwege de hierboven genoemde doordringende eigenschap (permeabiliteit) en omdat het vrijwel onmogelijk is om het vloeibaar te maken, een toestand die voor opslag en transport grote voordelen biedt (denk aan LNG, Liquefied Natural Gas). Methaan wordt vloeibaar bij -162ºC, terwijl waterstofgas dat pas bij -253ºC wordt, dicht bij het absolute nulpunt van -273,15ºC.
Het gangbare verhaal, dat verbranding van waterstofgas uitsluitend water(damp) voortbrengt en daarom onschuldig is, blijkt volgens het onderzoek maar deels waar. De hogere temperatuur waarmee dit gas verbrandt produceert – meer dan aardgas – het schadelijke stikstofdioxide, dat in verband wordt gebracht met astma bij kinderen en nog een reeks andere gezondheidsproblemen.
Wanneer gas naast elektriciteit een belangrijke energiebron of energiedrager blijft, levert waterstofgas aan de gebruikerskant ook nogal wat struikelblokken op. De eigenschappen van waterstofgas vereisen toepassing van andere materialen en apparatuur vanwege de eerdergenoemde permeabiliteit en omdat waterstof explosiever is en een hetere vlam geeft, die bovendien vrijwel onzichtbaar is. Een in Engeland uitgevoerde QRA (Quantitative Risk Assessment, een risicoanalyse) voorafgaand aan een test met toepassen van puur waterstofgas in een woonomgeving, gaf als resultaat dat het risico op branden en explosies zou toenemen in aantal en ernst, en dat de concentratie van schadelijke stikstof-oxides serieuze gezondheidsrisico’s oplevert. Om dit te ondervangen zijn voorzieningen vereist zoals zeer snel reagerende afsluiters als een lekkage wordt gedetecteerd en extra ventilatie van ruimtes waarin het gas wordt toegepast.
Sprookjes ingehaald door de werkelijkheid
Het kwartje is binnen de energietransitie-geloofsgemeenschap al enige tijd geleden gevallen dat grootschalige opslag van energie in batterijen onhaalbaar is, vanwege de astronomische kosten en de enorme hoeveelheid grondstoffen die hiervoor nodig zijn, waarvan enkele zeldzaam en kostbaar zijn en sommige een bedenkelijke herkomst hebben. Hier komt nog bij, dat de levensduur relatief kort en de recyclebaarheid problematisch is, en dat deze batterijen bij onzorgvuldige behandeling de neiging hebben te exploderen en oncontroleerbare branden te veroorzaken.
De resultaten uit dit onderzoek geven aan dat de door klimaatfanatici gekoesterde droom van een waterstof-economie, als oplossing voor de veronderstelde door de mens veroorzaakte klimaatverandering, naar fabeltjesland verwezen kan worden, evenals de sprookjeswereld waarin schoorstenen vervangen zijn door talloze vrolijk rondzwaaiende windturbines, uitgestrekte weilanden overdekt met zwartglanzende zonnepanelen en geluidloos over de autowegen zoemende elektrische voertuigen – voor zover deze niet op een bewolkte windstille dag in lange rijen voor de laadstations staan te wachten op een zuchtje wind en/of streepje zon, of op de vluchtstrook onblusbaar staan uit te branden.
Wat vertel ik mijn medemens?
- Het vervangen van aardgas door waterstofgas is technisch vrijwel onmogelijk, is vervuilend, onveilig en leidt tot meer opwarming.
- Verbranding van waterstofgas produceert – meer dan aardgas – het schadelijke stikstofdioxide.
China werkt actief aan zijn eigen internationale betalingssystemen, en de ontwikkeling van de digitale yuan is een onderdeel van deze strategie. Rusland heeft ondertussen zijn eigen betalingssysteem ontwikkeld, bekend als het SPFS (System for Transfer of Financial Messages), als alternatief voor SWIFT. In oktober 2024 zal tijdens de BRICS-bijeenkomst in de Russische stad Kazan worden besproken of de verschillende systemen van de BRICS-landen buiten SWIFT en de dollar om aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Voor landen die nog steeds afhankelijk zijn van het Amerikaanse dollar-gebaseerde systeem, biedt dit een uitgelezen kans om zich los te maken van de greep van de dollar en hun eigen valuta te versterken. Dit zou een fundamentele verschuiving in het mondiale financiële landschap betekenen, waarbij een parallel financieel systeem ontstaat dat niet afhankelijk is van het Westen en zijn sanctie-instrumenten.
Erkenning van decadentie
China en Rusland hebben hun eigen strategieën ontwikkeld die steeds vaker botsen met de westerse praktijk. Vladimir Poetin heeft zich bijvoorbeeld gepositioneerd als een verdediger van traditionele familiewaarden tegen wat hij ziet als de decadentie van het Westen, en biedt zelfs westerlingen een toevlucht om te ontsnappen aan ‘westerse liberale idealen’. Deze spanningen hebben directe gevolgen voor de mogelijkheden tot monetaire samenwerking. Het vertrouwen dat nodig is voor een succesvol mondiaal netwerk van CBDC’s wordt ondermijnd door deze geopolitieke breuklijnen. Om wel effectief deel te nemen aan een mondiaal CBDC-netwerk, zal het Westen moeten erkennen dat zijn werkelijkheid niet universeel wordt gedeeld, en dat er alternatieve wereldbeelden bestaan die even krachtig zijn. Dit betekent niet alleen het aanpassen van de economische strategieën, maar ook het openen van een dialoog waarin ideologische verschillen erkend en gerespecteerd worden. Alleen dan kan het Westen deelnemen aan een mondiaal netwerk van CBDC’s dat op wederzijds vertrouwen en gedeelde belangen is gebaseerd. Landen die zich nu bedreigd voelen door westerse sancties, zoals Rusland en Iran, maar ook China, dat geconfronteerd wordt met een escalerende handelsoorlog en technologische rivaliteit met de VS, zullen terughoudend zijn om hun wholesale valuta te integreren in een systeem waarin het momenteel nog te dominante Westen een rol speelt.
De invoering van CBDC’s in het Westen, zowel retail als wholesale, is uiterst onzeker door eigen toedoen van de elites. Een groeiende groep burgers ziet de machtsgreep door de publiek-private belangen, terwijl niet-westerse landen zich steeds meer afkeren van westerse economische dominantie en zoeken naar alternatieven buiten het dollar-gebaseerde systeem. Deze interne en externe afkeer, gecombineerd met de overwaardering van westerse economieën en oplopende geopolitieke spanningen, maakt het onwaarschijnlijk dat het Westen succesvol deel kan nemen aan een netwerk van mondiaal samenwerkende economieën. CBDC’s, mondiaal of lokaal, zullen in dit klimaat in het Westen geen tractie krijgen. Om enige kans van slagen te hebben, moet het Westen zich ideologisch en economisch heroriënteren en erkennen dat het niet langer het onbetwiste middelpunt van de mondiale monetaire en geopolitieke orde is.
Wat vertel ik mijn medemens?
- Mondiale invoering van CBDC’s dreigt te mislukken door eigen toedoen van de westerse technocratische elites.
- Er zijn twee CBDC-versies te onderscheiden: retail voor de consument en wholesale voor grote financiële instellingen.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
