Franziska Zeller
Op 6 augustus trokken Oekraïense eenheden het grondgebied van de Russische Federatie binnen in de oblast Koersk, waar zij ongewapende Russische burgers neerschoten of gevangennamen. Deze operatie, waarvan ook in Oekraïense uniformen gestoken NAVO-militairen een onderdeel waren, was door Kiev bedoeld als een boodschap aan het verenigde Westen dat het lot van Oekraïne nog niet was beslecht, en dat verdere hulp het mogelijk zou maken om Rusland alsnog te verslaan. De werkelijke uitkomst is echter dat Oekraïne nu z’n beste troepen heeft verspeeld en NAVO-materieel, dat het nog als laatste reserve had aangehouden, is vernietigd.
In eerste instantie leek er sprake te zijn geweest van een terroristische overval zoals al eerder in de buurt van Belgorod had plaatsgevonden. Van dat type aanslagen was het patroon altijd voorspelbaar. Een als Russische partizanen verklede groep mannen schoot in een overval op Russisch grondgebied wild om zich heen en doodde een aantal burgers. Daarna werd bij de wegbewijzering van het plaatsje een Oekraïense vlag opgehangen en een paar foto’s ter herinnering genomen, voordat het spook weer vertrok. Dit keer ging het om een veel grotere operatie. In de vroege ochtenduren trokken Oekraïense soldaten de grens over en beschoten de boerderijen van nietsvermoedende slapende bewoners. Wie daartoe in staat was vluchtte de bosjes in. Sommigen werden vermoord of als vee in vrachtwagens geladen. Oekraïense soldaten hebben dit allemaal op video vastgelegd en onmiddellijk middels het internet verspreid.
Oekraïne slaagde er hiermee in de Russische regering en strijdkrachten volkomen te overrompelen, en menigeen vraagt zich af hoe dit in een tijd van satellietbewaking en andere controlemechanismen nog mogelijk kon zijn. Oekraïense bronnen vermelden dat de dungezaaide grenstroepen geen weerstand boden. Het zou in dit Kiev-narratief allemaal gaan om Russische dienstplichtigen die geen zin hadden om te vechten. De Oekraïense troepen hadden hun eigen embedded westerse filmploegen meegebracht, die de eerste beelden van de bevrijding van ‘arme onderdrukte Russen’ door Oekraïense troepen de wereld in stuurden. Rusland nam dit buitengewoon zwaar op, en in Moskou werden de Italiaanse en Amerikaanse ambassadeurs op het matje geroepen, vanwege het ongeoorloofde binnendringen van Russisch grondgebied door hun filmploegen.
Nadat deze fog of war enigszins was opgetrokken, werd duidelijk dat het hier ging om een goed geplande militaire inval op Russisch gebied. Er wordt gespeculeerd dat de Britten hier een hand in hadden. Oekraïne stuurde steeds meer troepen naar het gebied, waarschijnlijk in totaal meer dan tienduizend man. Maar ook de Russische verdediging kwam op gang en de hele onderneming kon niet langer een fluitje van een cent blijven. Bloedige gevechten, waarbij de Oekraïense strategen steeds meer hun gesneuvelde troepen vervingen door een nieuwe voorraad afkomstig uit de Donbas, werden ondanks de grote Oekraïense verliezen door de westerse media beschouwd als een onverdeeld succes.
De beruchte senator Lindsey Graham reisde onmiddellijk naar Kiev om Oekraïne te feliciteren: “Dit is briljant, wij zijn trots op jullie.” Ook Boris Johnson deed een vergelijkbare enthousiaste uitspraak: “Door hun ongelooflijke tegenaanval in de Koersk regio hebben de Oekraïners weer eens laten zien hoe zwaar we hen tijdens dit conflict hebben onderschat (…) en dus is nu bij alles wat heilig is voor ons in het Westen het moment aangebroken om hen de toestemming te geven om het wapentuig dat we hen al hebben gegeven te gaan gebruiken.”
Het ziet ernaar uit dat de inval in de Koersk Oblast een geslaagde pr-actie is geweest. Het Westen kreeg weer een beetje moed, en leek opnieuw reden te hebben om in een Oekraïense overwinning te gaan geloven. De westerse pers uit zich nog steeds positief over de Oekraïense inval en blijft het narratief van de Oekraïense overwinning in stand houden. Hoewel men na eerst “trots op onze Oekraïense jongens” te zijn geweest, nu geneigd is iedere betrokkenheid bij de actie te ontkennen. Het is opvallend dat zelfs de officiële Oekraïense pers een kritischer houding toont dan wat het Westen te lezen krijgt. Op 24 augustus vond de eerste gevangenenuitwisseling plaats, van telkens 115 man. Bepaalde communicatiekanalen blijken dus nog steeds open te zijn.
De Russische berichten schetsen een heel ander beeld. Oekraïne heeft zijn beste troepen, waaronder elite-eenheden zoals het Azovbataljon, naar Koersk gestuurd. De Russen melden dat al zeker een derde van hen is gesneuveld, en ook het merendeel van de gebruikte NAVO-wapens is vernietigd. De Russen maken veel krijgsgevangenen, en een groot aantal Oekraïners loopt over. Van Russische zijde wordt relatief weinig over de gevechtshandelingen bericht, maar het bezette gebied is nagenoeg ontruimd, zodat de Russische militairen de vrije hand hebben gekregen.
In de Russische berichtgeving gaat alle aandacht naar de humanitaire kant van het gebeuren. De vluchtelingen zijn naar tijdelijke onderkomens verhuisd. Daarbij valt op te merken dat Oekraïne systematisch vluchtelingenkonvooien en ook ambulances heeft beschoten, dus de vlucht naar vrij gebied was soms heel moeilijk. Er zijn verhalen van mensen, vaak met kinderen, die zich dagenlang in de bosjes moesten verschuilen. Het doden van ongewapende burgers wordt door Moskou als oorlogsmisdaad beschouwd. In Rusland is een ongekende stroom aan hulpgoederen op gang gekomen. Veel Russische mannen melden zich vrijwillig aan bij de militaire dienst, terwijl Rusland, anders dan Oekraïne, al niet over dienstonwilligen had te klagen.
Poetin lijkt de crisis op zijn gewone, soevereine manier de baas te blijven. Ondanks alle problemen heeft hij tijd gevonden om heel ontspannen in Azerbeidzjan op staatsbezoek te gaan. De Russen vertrouwen erop dat ook dit probleem opgelost zal worden, maar het kan vanwege de topografische omstandigheden wel even duren.
Wat in de Russische positie wel fundamenteel veranderd is, is dat alle vredesonderhandelingen nu, zolang Oekraïne Russisch gebied bezet houdt, uit den boze zijn. In die zin heeft Oekraïne een resultaat behaald dat averechts is van wat het beoogde.
Op 26 augustus vond de meest grootschalige Russische raketaanval plaats sinds het begin van de oorlog. Alle energiecentrales (behalve de kerncentrales) zijn nu buiten bedrijf. Heel Oekraïne zit zonder stroom en is, zoals in een Russisch overzicht wordt gezegd: “naar het stenen tijdperk terug gebombardeerd”. Voor het eerst werd een dergelijke aanval overdag uitgevoerd, de bewoners konden dus de schade met eigen ogen zien. Desondanks verkondigde Kiev alle tweehonderd Russische raketten te hebben onderschept. De Oekraïense luchtafweer is vrijwel non-existent, doordat Oekraïne hun laatste overblijvende luchtafweergeschut voor het ‘Koersk-offensief’ heeft ingezet, en deze zijn inmiddels onklaar gemaakt. Watervoorziening in de grote steden is eveneens lamgelegd.
Alle westerse aandacht is nog steeds op het gebeuren rondom Koersk gericht. Serieuze kranten als The Telegraph komen ook nu nog met koppen als: “De val van Vladimir Poetin is nog slechts een kwestie van tijd” en dromen nog steeds van een overwinning. Terwijl in werkelijkheid de Russische troepen in de Donbass nog maar enkele kilometers van het belangrijke logistieke knooppunt Pokrovsk verwijderd zijn. De gevechten in Koersk op Russisch gebied zijn in wezen maar bijzaak, terwijl de beslissende slag in de oblast Donetsk wordt uitgevochten. De verwachting is dat als Pokrovsk gevallen is, de gehele bevoorradingsketen van Oekraïne in de Donbass onderbroken zal zijn. Westelijk van Pokrovsk zijn er geen verdedigingslinies, de weg naar de Dnjepr is daar vrij. Nu al berichten de Russische troepen dat ze plaatsen innemen waar geen weerstand geboden wordt; er zijn geen troepen meer te vinden.
In de Koersk oblast zijn de Oekraïners omsingeld en worden systematisch geliquideerd. President Zelenski kan of wil zijn troepen die zich daar bevinden niet terugtrekken, omdat dat een enorm gezichtsverlies zou betekenen. In plaats daarvan krijgt de Oekraïense opperbevelhebber, generaal Syrski, nu van het mislukken van de aanval de schuld. Dit zou aan zijn tactische fouten te wijten zijn en hij dreigt volgens de geruchten ontslagen te worden.
– einde artikel –
Je las een Premium artikel uit Gezond Verstand
Volg ons op social media
Kijk en beluister Gezond Verstand via
Gerelateerde berichten
