Het is een onderdeel van de Europese Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans. Met de nieuwe wet wordt gentechniek breder beschikbaar gemaakt voor de Europese landbouw. Daarmee lijkt het alsof de EU nu pas GMO geteelde gewassen toestaat, maar dat is niet het geval. Van de 37 miljoen ton aan sojabonen die in de EU gebruikt wordt voor veevoeder, is 36 miljoen ton genetisch gemanipuleerd. Ook wordt al sinds 1998 een genetisch aangepast maisras verbouwd. Het betreft het MON 810 maisras van Bayer/Monsanto, dat verbouwd wordt op 150.000 hectare landbouwgrond in voornamelijk Spanje, Duitsland, Tsjechië en Italië.

Met al die innovatie en productieverhoging hebben we veel aan authenticiteit moeten inleveren. Een goed voorbeeld is de aardbei. Het echte aardbeienseizoen duurt oorspronkelijk maar drie weken, van half juni tot begin juli. Door diverse nieuwe teelttechnieken is dat seizoen in enkele decennia opgerekt van begin april tot aan december. Dat voelt tegennatuurlijk, en dat is het ook.

Veel mensen pleiten voor een biologische of biologisch dynamische teelt van gewassen. Daarmee zou de authenticiteit van ons voedsel weer teruggebracht kunnen worden naar hoe de natuur het bedoeld heeft. Hoe mooi dat streven ook is, de kleinschaligheid die dat met zich meebrengt, kan alle monden momenteel niet voeden. Bovendien ligt de kostprijs voor organisch voedsel gemiddeld 21% hoger dan voor niet-organisch voedsel. Daarbij mogen we niet vergeten dat de reden van hongersnood niet het gebrek aan voedsel is, maar armoede. Een ander belangrijk punt betreft de constante afname van het aantal boeren.

Het aantal boeren in Europa is in vijftien jaar tijd met vijf miljoen teruggelopen, een daling van maar liefst 37%. Daarmee is niet alleen een einde gekomen aan miljoenen boerenbedrijven, maar ook aan de vakkennis die zo cruciaal is voor landbouw en veeteelt. Het is ook de nekslag voor de kennisoverdracht die in deze sector altijd van generatie op generatie plaatsvond.

Met het uitkopen van boeren vanwege het stikstofbedrog wordt dit proces nog verder versneld. Anders gezegd: wanneer kleinschalig biologisch boeren de toekomst zou hebben, dan is daar noch de mankracht, noch de kennis voor aanwezig. Bovendien produceren biologische boeren per hectare zo’n 20% minder dan niet-biologische boeren. Dat zou betekenen dat grote lappen natuurgebied vrijgemaakt moeten worden voor landbouw. Niet onmogelijk, maar moeilijk haalbaar.

Daarmee lijkt de toekomst van voedsel nog meer de richting van intensivering op te gaan. Vaak wordt gedacht dat dit in het voordeel van de grote zaad- en  gewasbeschermingsbedrijven. Maar die zijn gebaat bij een markt bestaande uit een grote variëteit aan afnemers, die zij via hun fijnmazig distributienetwerk goed kunnen bereiken. Zij zijn niet gebaat bij een verdere concentratie van de markt.

De echte bedreiging voor onze voedselvoorziening komt dan ook niet uit de sector zelf. Die komt van synthetische voedselfabrikanten en insectenkwekers met ronkende namen als Impossible, Beyond Meat, Bestico, Proti-Farm, Mosa Meat, Perfect Day, Formo, Ginkgo, Protix en Believer Meat. Zij zetten nu al bijna 20 miljard dollar om, maar vanaf 2030 wordt een verdubbeling verwacht. Achter hen zitten grote investeerders en bedrijven als BlackRock, Vanguard, SoftBank, MicroSoft, Breakthrough Energy, Wallmart, Nestlé en miljardairs als Bill Gates, Jeff Bezos, Mark Cuban, Larry Fink en filmster Leonardo di Caprio. Als het aan hen ligt, is ons voedsel in de toekomst niet meer van landbouw of veeteelt afkomstig. Het synthetische voedsel wordt kunstmatig geproduceerd, in laboratoria en fabrieken. In plaats van aarde wordt een kweekmedium gebruikt dat is gemaakt van chemicaliën. En waar vroeger alles gedaan werd om insecten te bestrijden, worden ze nu actief gekweekt voor consumptie; de wereld op zijn kop. Die ontwikkelingen ondergraven de belangen van de bestaande agro-industrie, de boer en vooral de consument.